ในการเป็น พุทธศาสนิกชนที่ดี นอกจากรู้และเข้าใจหลักธรรมคำสอนที่ถูกต้องแล้ว การการประพฤติตนให้อยู่ในระเบียบแบบแผน ก็มีความสำคัญไม่แพ้กัน 

ความหมายของชาวพุทธ 

ชาวพุทธ หรือ พุทธมามกะ หมายถึง ผู้ที่นับถือและเลื่อมใสในศาสนาพุทธ ประพฤติปฎิบัติตามคำสั่งสอนของพระพุทธเจ้า โดยยึดหลักธรรมสำคัญคือการ ทำดีละเว้นการทำชั่ว และทำจิตใจให้บริสุทธิ์ปราศจากกิเลส 

หน้าที่ชาวพุทธ 4 ประการ  

หน้าที่ชาวพุทธ สามารถแบ่งได้เป็น 4 ประการ ได้แก่ 

• ศึกษาหลักธรรมคำสอน 
• ปฏิบัติตนตามหลักคำสอนและเข้าร่วมพิธีกรรมทางศาสนา 
• ส่งเสริมและเผยแพร่พุทธศาสนา  
• ปกป้องคุ้มครองพระพุทธศาสนา 

การปฏิบัตนเป็นชาวพุทธที่ดี 

การรักษาศีล 8 

ศีล 8 คือ ข้อปฏิบัติทางพระพุทธศาสนาเพื่อควบคุมกายและวาจา มีทั้งหมด 8 ข้อ ดังนี้ 

ข้อที่ 1 เว้นจากการทำลายชีวิต หรือฆ่าสัตว์ทุกชนิด 

ข้อที่ 2 เว้นจากการถือเอาของที่เจ้าของไม้ได้ให้ 

ข้อที่ 3 เว้นจากการร่วมประเวณี 

ข้อที่ 4 เว้นจากการพูดเท็จ 

ข้อที่ 5 เว้นจากการดื่มสุราและของมึนเมาที่ทำให้ขาดสติ 

ข้อที่ 6 เว้นบริโภคอาหารยามวิกาล ตั้งแต่เที่ยงวันจนถึงเช้าวันใหม่ 

ข้อที่ 7 เว้นจากการดูการแสดง การขับร้อง ฟ้อนรำ  

ข้อที่ 8 เว้นจากการนอนบนที่นอนสูงใหญ่ ควรนอนบนที่นอนที่ราบเรียบ ไม่ฟุ่มเฟือย

เข้าร่วมกิจกรรมในวันสำคัญทางศาสนา  

วันสำคัญทางพระพุทธศาสนา คือวันที่เกิดเหตุการณ์สำคัญที่เกี่ยวข้องกับพระพุทธเจ้า มี 4 วัน ได้แก่ วันมาฆบูชา วันวิสาขบูชา วันอัฏฐมีบูชา วันอาสาฬหบูชา ซึ่งชาวพุทธเข้าร่วมได้ ดังนี้ 

• การไปทำบุญตักบาตร 
• การไปไหว้พระ สวดมนต์ และทำบุญตามวัดต่าง ๆ
• ศึกษาหลักธรรมคำสอน  
• การทำความดี ช่วยเหลือผู้อื่น ทำทานช่วยให้เกิดความเมตตา 
• ฝึกฝนขัดเกลาจิตใจ การฝึกสมาธิ ถือศีล การฟังธรรมเทศนา 
• การไปเวียนเทียนที่วัด

การปฏิบัติตนเป็นชาวพุทธตามหลักทิศทั้ง 6  

ทิศทั้ง 6 คือหลักธรรมคำสอนที่ว่าด้วยวิธีการปฏิบัติตนต่อบุคคลรอบข้าง ทั้ง 6 คน ที่เปรียบเสมือนทิศทั้ง 6 รอบตัวเรา ได้แก่ 

• ปุรัตถิมทิศ หรือ ทิศเบื้องหน้า ได้แก่ บิดามารดา ควรตอบแทนบุญคุญ เลี้ยงดู   
• ทักขิณทิศ หรือ ทิศเบื้องขวา ได้แก่ ครูอาจารย์ ควรเคารพและตั้งใจศึกษาเล่าเรียน 
• ปัจฉิมทิศ หรือ ทิศเบื้องหลัง ได้แก่ สามีภรรยา ควรรักและเมตตา ช่วยเหลือเกื้อกูลกัน 
• อุตตรทิศ หรือ ทิศเบื้องซ้าย ได้แก่ มิตรสหาย ควรคบหา และซื่อสัตย์ต่อกัน 
• เหฏฐิมทิศ หรือ ทิศเบื้องล่าง ได้แก่ ลูกจ้างผู้อยู่ใต้บังคับบัญชา ไม่ควรเอาเปรียบหรือกดขี่
• อุปริมทิศ หรือ ทิศเบื้องบน ได้แก่ พระสงฆ์ ควรเคารพศรัทธา ปฏิบัติดีต่อท่าน 

มารยาทชาวพุทธ 

มารยาทชาวพุทธ หมายถึง ระเบียบแบบแผนที่บุคคลพึงปฏิบัติต่อกัน โดยสอดคล้องกับหลักคำสอนของพระพุทธศาสนา 

การปฏิสันถารต่อพระสงฆ์ 

ปฏิสันถาร หมายถึง มารยาทในการต้อนรับทักทายแขกผู้มาเยือน เพื่อแสดงออกถึงความเป็นมิตรและการสร้างสัมพันธ์ที่ดี ในกรณีของการปฎิสันถารต่อพระสงฆ์ ถือเป็นการแสดงความเคารพ ศรัทธาต่อพระสงฆ์ยามที่พระสงฆ์มาที่บ้าน มีวิธีปฏิบัติดังนี้ 

• ในการประกอบพิธีทางศาสนาที่บ้านและมีพระสงฆ์เข้าร่วม เจ้าบ้านควรรอต้อนรับตั้งแต่หน้าบ้าน และแสดงความเคารพด้วยการกราบหรือไหว้ พร้อมกล่าวทักทายด้วยคำว่า "สวัสดีครับ/ค่ะ" หรือ "พระคุณเจ้าครับ/ค่ะ"  
• เมื่อพระสงฆ์เดินผ่าน หากนั่งเก้าอี้ควรลุกขึ้นยืนและประนมมือไว้ระดับหน้าอก หากนั่งกับพื้นไม่ต้องลุกแต่ประนมมือและกราบ 
• ในการประกอบศาสนพิธีต่าง ๆ ที่มีพระสงฆ์เข้าร่วมด้วย ควรเตรียมอาสนะให้เพียงพอต่อจำนวนพระสงฆ์ โดยให้พระสงฆ์ที่มีอาวุโสที่สุดอยู่แถวหน้า ตลอดจนเตรียมคนดูแลความสะดวกให้แก่พระสงฆ์ 
• การประเคนพระ ผู้ประเคนต้องแต่งกายเรียบร้อย อยู่ห่างจากพระสงฆ์ ประมาณ 1 ศอก ผู้ชายสามารถประเคนด้วยมือ ส่วนผู้หญิงต้องนำสิ่งของวางบนผ้าหรือภาชนะก่อนเสมอ  
• การสนทนากับพระสงฆ์ ควรใช้วาจาสุภาพ ไม่ควรพูดจาโอ้อวด
• การส่งพระสงฆ์ เมื่อพระสงฆ์ลุกขึ้น ให้ลุกขึ้นยืนเพื่อและประนมมือไว้ระดับเพื่อเป็นการลา



เรียนรู้สาระความรู้เพิ่มเติม เกี่ยวกับหน้าที่ชาวพุทธและศาสนพิธีสำคัญต่าง ๆ ได้ที่ รายการ โลกกลม ๆ กับสังคมของหนู ทางเว็บไซต์ ALTV ช่อง 4 ทีวีเรียนสนุก