“การเสียชีวิตของเด็กและเยาวชนจากอุบัติเหตุรถมอเตอร์ไซค์ เพราะการขับขี่ไม่ปลอดภัย หรือ การไม่ใส่หมวกกันน็อคให้เด็ก ไม่ใช่เพียงภาระหน้าที่ของพ่อแม่ผู้ปกครองในการคุ้มครองบุตรหลาน แต่เป็นหน้าที่ที่หน่วยงานของรัฐต้องร่วมรับผิดชอบและให้ความคุ้มครองสิทธิในชีวิตและร่างกายของเด็ก”

ที่ผ่านมา ไทยถือเป็นประเทศที่เกิดอุบัติเหตุบนท้องถนนมากที่สุดในโลก โดยเด็กและเยาวชนเสียชีวิตจากอุบัติเหตุบนท้องถนน เฉลี่ยมากถึงปีละ 2,510 ราย  ซึ่งเยาวชนอายุ 15 – 25 ปี เป็นกลุ่มที่เสียชีวิตมากที่สุด อุบัติเหตุบนท้องถนนส่วนใหญ่เกิดจากรถจักรยานยนต์  ส่งผลให้ประเทศต้องสูญเสียทรัพยากรมนุษย์ที่มีคุณค่าและเยาวชนที่จะเติบโตเป็นกำลังสำคัญของชาติ เพียงเพราะความประมาท ไม่ป้องกันตัว ไม่จริงจังกับการปฏิบัติตามกฎหมาย  

กรวิการ์  บุญตานนท์  เจ้าหน้าที่ ศูนย์วิจัยเพื่อสร้างเสริมความปลอดภัยในเด็ก  โรงพยาบาลรามาธิบดี กล่าวว่า  อุบัติเหตุส่วนใหญ่ที่ทำให้เด็กเสียชีวิต  เกิดจากการขับขี่หรือการโดยสารรถจักรยานยนต์ที่ไม่สวมหมวกนิรภัย จากข้อมูลพบว่ากลุ่มเด็กเล็กที่ซ้อนท้ายรถจักรยานยนต์ของพ่อแม่มีสถิติการสวมหมวกนิรภัยที่ต่ำมากเพียงร้อยละ 8  ทำอย่างไรให้เรื่องสิทธิความปลอดภัยในชีวิตและร่างกายของเด็กได้รับการคุ้มครอง  ดังนั้นเพื่อกระตุ้นให้เกิดพฤติกรรมที่ถูกต้องในการใช้รถใช้ถนน  ควรสร้างความรู้ความเข้าใจแก่เด็ก พ่อแม่และผู้ปกครอง ให้เห็นความสำคัญของการใช้หมวกนิรภัย พร้อมอบรมการใช้งานที่ถูกวิธีเป็นเรื่องจำเป็นอย่างมากในการช่วยลดจำนวนตัวเลขผู้บาดเจ็บและเสียชีวิตในเด็ก  

ทั้งนี้ หมวกนิรภัยหรือหมวกกันน็อคสำหรับเด็ก  มีทั้งหมวกกันน็อคแบบปิดเต็มหน้า ถือว่ามีความปลอดภัยที่สุด เพราะสามารถป้องกันศรีษะทั้งด้านหน้า ด้านหลังและคาง  ขณะที่หมวกกันน็อคแบบเต็มใบ  แม้จะสามารถลดแรงกระแทกที่ศรีษะ แต่ไม่มีที่ปกปิดบริเวณใบหน้าและลำคอ  จึงมีความเสี่ยงสูงต่อการบาดเจ็บ  และหมวกกันน็อคแบบครึ่งใบ ปกป้องได้เฉพาะครึ่งบนของศรีษะ 

วิธีการเลือกหมวกกันน็อคให้กับเด็กๆ  ควรเลือกใช้หมวกที่มีเครื่องหมายมาตรฐานผลิตภัณฑ์อุตสาหกรรม หรือเครื่องหมาย มอก. ก่อนซื้อทุกครั้ง   หมวกต้องไม่บางและไม่หนักเกินไป   เลือกให้พอดีกับขนาดศีรษะไม่หลวมหรือคับจนเกินไป  และเลือกซื้อหมวกที่มีสายรัดคาง เลือกหมวกที่มีสีสันสดใส หรือลวดลายการ์ตูน เพื่อดึงดูดเด็กให้อยากสวมใส่  ที่สำคัญต้องสวมหมวกกันน็อคทุกครั้ง ก่อนโดยสารรถจักรยานยนต์

วิธีการดูแลรักษาหมวกกันน็อคของเด็กๆ   ควรหมั่นเช็ด ล้างทำความสะอาดให้หมวกนิรภัยอยู่ในสภาพพร้อมใช้งานได้ดีอยู่เสมอ  และควรเปลี่ยนหมวกนิรภัยใหม่ทุก 3- 5 ปี หรือตามสภาพการใช้งาน เพราะหมวกที่เสื่อมอายุจะไม่สามารถรองรับแรงกระแทกได้เมื่อเกิดอุบัติเหตุ  ข้อห้ามในการใช้หมวกนิรภัย  ระวังอย่าให้หมวกกระแทกพื้นหรือของแข็งอย่างรุนแรง เพราะโฟมจะยุบตัวและเกิดรอยร้าว ทำให้ประสิทธิภาพในการรองรับแรงกระแทกของหมวกลดลง รวมถึงไม่ควรนำหมวกที่เคยผ่านการกระแทกหรือประสบอุบัติเหตุมาใช้งานอีก แม้ว่าหมวกจะไม่ได้รับความเสียหาย เพราะหมวกจะไม่สามารถรองรับแรงกระแทกได้อย่างมีประสิทธิภาพ

สำหรับเด็กๆ ที่ไม่ยอมสวมใส่หมวกนิรภัย  ผู้ปกครองควรฝึกหรือปลูกฝังให้เด็กๆ  มีความรู้  ความเข้าใจและอยากสวมใส่หมวกกันน็อคทุกครั้งก่อนออกจากบ้าน   โดยการเริ่มฝึกให้ใส่หมวกกันน็อคตั้งแต่อายุยังน้อยและทำให้เป็นนิสัยที่ติดตัวไปตลอด ทำให้เด็ก ๆ รู้ว่าหมวกกันน็อคเป็นสิ่งที่ควรสวมใส่ทุกครั้งที่ซ้อนจักรยานยนต์หรือเล่นกีฬา

ผู้ปกครองควรให้เด็กเลือกหมวกกันน็อคเอง   เพราะการที่หมวกกันน็อคมีสีสันหรือลวดลายที่ชื่นชอบ เด็กจะรู้สึกตื่นเต้นและอยากใส่มันมากขึ้น ลองให้มีส่วนร่วมในการเลือกหมวกกันน็อคที่ชอบหรือสะท้อนบุคลิกและความสนใจของตนเอง เช่น หมวกกันน็อคที่มีลายตัวการ์ตูนหรือลายสัตว์ที่น่ารัก เช่นหมวกกันน็อคจักรยาน Crazy Safety มีลายสัตว์น่ารักๆ ให้เลือกหลายลาย ช่วยเพิ่มความสนุกสนาน เสริมสร้างจินตนาการให้กับน้องๆ ได้อีกทางหนึ่ง

ลองเปลี่ยนการใส่หมวกกันน็อคให้เป็นเกม  เพราะการใส่หมวกกันน็อคแบบเดิมๆ อาจดูจืดชืดและน่าเบื่อ ลองเปลี่ยนให้เป็นเกมสนุกๆ เช่น เกมล่าสมบัติ เกมสวมบทบาทต่างๆ  ทำให้ความปลอดภัยเป็นเรื่องสนุกสนาน   สอนเรื่องความปลอดภัยในการสวมหมวกกันน็อคด้วยวิธีที่สนุกสนานและมีปฏิสัมพันธ์ เช่น อ่านหนังสือนิทานที่เกี่ยวกับความปลอดภัยหรือดูคลิปวิดีโอของนักกีฬา อินฟลูเอนเซอร์ที่มีการสวมหมวกกันน็อค เพื่อให้เห็นว่าแม้แต่คนที่เค้าชื่นชอบยังสวมหมวกกันน็อค

การสอดแทรกเข้าไปในชีวิตประจำวัน  สอดแทรกข้อดีของการใส่หมวกกันน็อคเข้ากับกิจวัตรประจำวันอย่างแนบเนียนและเป็นธรรมชาติอย่างสม่ำเสมอ เพื่อสร้างความคุ้นเคยให้แก่เด็กๆ  หรือให้รางวัลและคำชมเชย  การกล่าวคำชมเชย ให้รางวัลเล็กๆ น้อยๆ หรือสร้างเหรียญรางวัลเฉพาะ (อย่าลืมตั้งชื่อเท่ๆ ให้กับรางวัลนั้น) ให้ลูกเมื่อเค้าใส่หมวกกันน็อค จะช่วยสร้างแรงจูงใจและทำให้เค้ารู้สึกภาคภูมิใจ   สุดท้ายการที่พ่อแม่ผู้ปกครอง  ทำเป็นตัวอย่าง เพราะเด็กๆ มักเลียนแบบพฤติกรรมของผู้ใหญ่ การที่พ่อแม่ใส่หมวกกันน็อคเป็นประจำจะเป็นตัวอย่างที่ดีให้กับลูกๆ ได้ ดังนั้นอย่าลืมใส่หมวกกันน็อคทุกครั้งที่ขี่จักรยานหรือจักรยานยนต์