แรงงานเด็ก เมื่อพูดถึงคำนี้บางคนอาจพูดออกมาดัง ๆ ว่า “ผิดกฎหมาย!” แต่บางครั้งเด็ก ก็เป็นส่วนหนึ่งในการขับเคลื่อนงานให้มีความสมบูรณ์ หากจำเป็นที่จะต้องจ้างแรงงานเด็กจริง ๆ คำถามหนึ่งที่ทุกคนอยากทราบคำตอบกันก็คือ “ทำอย่างไร จึงจะจ้างแรงงานเด็กได้” และ “ควรมีข้อปฏิบัติอย่างไรให้ไม่ผิดกฎหมาย”
และในวันที่ 12 มิถุนายน เป็น "วันต่อต้านการใช้แรงงานเด็กสากล" ALTV จะมาตอบให้กับเรื่องที่ว่า “ควรรู้อะไรบ้าง ? ก่อนจะจ้างแรงงานเด็ก”
แรงงานเด็กคืออะไร ?
มาเริ่มกันที่คำถามง่าย ๆ กันก่อน เพราะคำว่าแรงงานเด็กนั้นถูกแบ่งออกเป็นหลากหลายช่วงอายุตามข้อกำหนดของแต่ละประเทศ สำหรับประเทศไทยนั้นแรงงานเด็ก หมายถึง ลูกจ้างเอกชนที่มีอายุตั้งแต่ 15 ปี ถึงต่ำกว่า 18 ปี ตามพระราชบัญญัติคุ้มครองแรงงาน พ.ศ. 2541 (มาตรา 44) กำหนดไว้ว่า ห้ามจ้างเด็กอายุต่ำกว่า 15 ปี เป็นลูกจ้าง
การขออนุญาตจ้างแรงงานเด็ก
เมื่อตัดสินใจจ้างแรงงานเด็ก ผู้จ้างควรรู้ขั้นตอนในการปฏิบัติ เพื่อให้เป็นไปตามกฎหมาย ดังนี้
- ·แจ้งต่อพนักงานตรวจแรงงานภายใน 15 วันนับตั้งแต่วันที่เด็กเข้าทำงาน
- ทำบันทึกสภาพการจ้าง โดยเก็บไว้ ณ สถานประกอบกิจการ พร้อมให้พนักงานตรวจแรงงานได้ในเวลาทำการ
- แจ้งสิ้นสุดการจ้างเด็กต่อพนักงานตรวจแรงงานภายใน 7 วัน นับตั้งแต่เด็กออกจากงาน
การว่าจ้างแรงงานเด็ก
หลังจากแจ้งรับแรงงานเด็กทำงานแล้ว ผู้ว่าจ้างควรจัดแจงการทำงานของเด็กให้เหมาะสม โดยมีข้อกำหนดทางกฎหมาย ดังนี้
- ต้องจัดให้มีเวลาพัก 1 ชม.ติดต่อกันต่อวัน ภายใน 4 ชม.แรกของการทำงาน และให้มีเวลาพักย่อยได้ตามที่นายจ้างกำหนด
- ห้ามลูกจ้างเด็ก ทำงานเวลา 22.00 - 06.00 น.
- ห้ามลูกจ้างเด็ก ทำงานยก แบก หามของหนักเกิน 20 กก. (สำหรับเด็กหญิง) และ 25 กก. (สำหรับเด็กชาย)
- ห้ามนายจ้างจ่ายค่าจ้างของลูกจ้างเด็กให้แก่บุคคลอื่น
- ห้ามเรียกหรือรับเงินประกันเพื่อการใด ๆ จากลูกจ้างเด็ก
สถานที่ห้ามเด็กอายุต่ำกว่า 18 ปี ทำงาน
สถานที่ก็เป็นสิ่งสำคัญต่อแรงงานเด็ก โดย
- โรงฆ่าสัตว์
- สถานที่เล่นการพนัน
- สถานบริการ เช่น สถานที่เต้นรำ สถานที่มีสุรา และอาบอบนวด
- สถานบริการอื่นตามที่กำหนดในกฎกระทรวง*
* แก้ไขเพิ่มเติมโดย พ.ร.บ. คุ้มครองแรงงาน (ฉบับที่ 2) พ.ศ. 2551 ขยายความคุ้มครองแก่ลูกจ้างซึ่งเป็นเด็กมิให้ทำงานในสถานที่ที่ไม่เหมาะสมกับสภาพจิตใจหรือศีลธรรมของเด็ก
ถึงอย่างนั้นแรงงานเด็ก ยังถือเป็นเรื่องที่ละเอียดอ่อน เมื่อทราบอย่างนี้แล้ว ผู้ว่าจ้างควรศึกษาเรื่องราวทางกฎหมายให้ดีก่อนจ้างแรงงานเด็ก เพื่อให้เด็กได้รับประสบการณ์การทำงาน และได้รับความยุติธรรมในการทำงาน
เข้าใจเรื่องราวของการจ้างแรงงานเด็กกันแล้ว มาเพิ่มเติมความรู้เรื่องวันแรงงาน ไปกับรายการสังคมสนุกคิด ตอน วันแรงงานแห่งชาติมีไว้ทำไม
ข้อมูลจาก : การใช้แรงงานเด็กและกฎหมายคุ้มครองแรงงาน โดย สำนักกฎหมาย
