ปัจจุบันสัตว์โลกหลายแสนตัวกำลังถูกคุกคามโดยมนุษย์ เช่นเดียวกับ 'แพนด้าแดง' ที่ถึงแม้ว่าความน่ารักของพวกมันจะโดนใจผู้คนบนโลกโซเชียลมีเดีย แต่ในโลกความเป็นจริงพวกมันกลับถูกคุกคามอย่างหนัก และมีจำนวนลดน้อยลงจนอยู่ในสถานะสัตว์ใกล้สูญพันธุ์

'แพนด้าแดง' สัตว์คล้ายหมีที่ไม่ใช่หมี

แพนด้าแดง หรือ Red Panda สัตว์เลี้ยงลูกด้วยนมหน้าตาคล้ายหมีผสมแร็กคูน มีอุ้งเท้า 4 ข้าง หางเป็นพวง ขนหนาสีน้ำตาลแดง ลักษณะทั่วไปและชื่อขึ้นต้นนี้ อาจทำให้หลายคนเข้าใจว่าพวกมันคือหมีชนิดหนึ่งแต่ทราบหรือไม่ว่าแพนด้าแดงไม่ได้มีความเกี่ยวข้องกับ 'หมีแพนด้า’ หรือเป็นญาติห่าง ๆ กับ 'หมี' แต่แพนด้าแดงจัดอยู่ในวงศ์เฉพาะของตัวเอง ที่เรียกว่า ‘Ailuride’ และถือเป็นสายพันธุ์สุดท้ายที่ยังสืบทอดวงศ์นี้อยู่ 

ถิ่นกำเนิดของแพนด้าแดงอยู่ตามแนวเทือกเขาหิมาลัย (Himalaya Range) ครอบคลุมพื้นที่ตั้งแต่ประเทศจีน อินเดีย ธิเบต เนปาล และภาคเหนือของเมียนมา ซึ่งการมีสรีระเล็กและขนที่หนา ทำให้แพนด้าแดงสามารถปรับตัวเข้าอากาศหนาวเย็นบนเทือกเขาสูงได้เป็นอย่างดี

ในหนึ่งวันแพนด้าแดงจะใช้เวลาไปกับการกินและนอน พวกมันสามารถนอนหลับได้ถึง 10 - 17 ชั่วโมงต่อวัน ก่อนจะออกหากินในเวลาพลบค่ำซึ่งใช้เวลาอีก 13 ชั่วโมงในการออกหาอาหาร เพราะพวกมันเป็นสัตว์ที่กินมากถึงหนึ่งในสามของน้ำหนักตัว อาหารโปรดของแพนด้าแดงก็มีตั้งแต่ ต้นไผ่ ใบอ่อนต้นไม้ ลูกสน ไปจนถึงแมลงบางชนิดและไข่นก

ภาษาของแพนด้าแดง

หลายคนอาจเคยเห็นภาพสุดน่ารักอย่างแพนด้าแดงยืนสองขาผ่านตาบนสื่อโซเชียลกันมาบ้าง เพราะโดยทั่วไปนอกจากกินและนอน แพนด้าแดงมักมีพฤติกรรมยืนสองขาเพื่อสอดส่องหาอาหาร หรือในยามต้องป้องกันตัวจากศัตรู

เมื่อแพนด้าแดงรู้สึกว่าถูกคุกคามพวกมันจะข่มขู่ด้วยการพองขน ยืนสองขา ชูอุ้งเท้าหน้า และโจมตีด้วยกรงเล็บ แต่ถึงอย่างไรแพนด้าแดงจัดอยู่กลุ่มสัตว์ที่ไม่ดุร้าย พวกมันจะแสดงพฤติกรรมก้าวร้าวออกมาเมื่อรู้สึกถูกคุกคามเท่านั้น

นอกจากนี้ แพนด้าแดงมีนิสัยขี้อาย รักสันโดษ แต่เมื่อต้องปฏิสัมพันธ์กับแพนด้าแดงตัวอื่น พวกมันจะสื่อสารโดยการโก่งหาง ส่ายหัว ส่งเสียงหวีดแหลมคล้ายเสียงเป็ดผสมกับเสียงหายใจของหมู หรือเรียกว่าเสียง “huff-quack”  

ไม่ได้มีดีแค่น่ารัก

นอกจากหน้าตาที่น่ารักน่าเอ็นดู แพนด้าแดงเป็นสิ่งมีชีวิตที่จัดอยู่ใน “Umbrella species” หรือ 'สายพันธุ์ให้ร่มเงา' หมายความว่า การดำรงอยู่ของแพนด้าแดงเป็นการช่วยเกื้อกูลต่อสิ่งมีชีวิตอื่นในระบบนิเวศ และการปกป้องที่อยู่อาศัยของพวกมัน ก็ถือเป็นการปกป้องสัตว์สายพันธุ์อื่น ๆ ที่อาศัยอยู่ในบริเวณเดียวกันไม่ให้ถูกคุกคามไปด้วย

สำหรับแพนด้าแดงนั้น พวกมันเป็นสัตว์ที่ช่วยรักษาให้ระบบนิเวศในป่าสมดุลโดยเฉพาะป่าในแทบเทือกเขาหิมาลัย อันเป็นที่อยู่อาศัยของสัตว์หายากนานาชนิด พฤติกรรมที่ชอบกินต้นไผ่และแมลงบางชนิดเป็นหลัก สามารถช่วยควบคุมประชากรพืชและสัตว์ที่เป็นอาหารของมันไม่ให้เพิ่มปริมาณมากจนทำลายสมดุล  

เสี่ยงสูญพันธุ์

เป็นเรื่องน่าเศร้าที่ในอนาคตอาจไม่มีสัตว์น่ารักอย่างแพนด้าแดงให้เห็นบนโลก เพราะแพนด้าแดงถูกจัดอยู่ใน Red List หรือ บัญชีแดง ของ IUCN ว่าเป็นสัตว์ใกล้สูญพันธ์ุไปจากธรรมชาติ (Endangered) จากการประเมินจำนวนแพนด้าแดงที่หลงเหลืออยู่ในป่าพบว่าอาจหลงเหลืออยู่เพียง 10,000 - 2,500 ตัว เท่านั้น

แพนด้าแดงกำลังถูกคุกคามด้วยหลากหลายปัจจัย ซึ่งปัจจัยที่น่ากังวลที่สุด คือ การลักลอบค้าเพื่อนำมาเป็นสัตว์เลี้ยงหรือฆ่าเพื่อเอาขน ไปจนถึงปัญหาการบุกรุกพื้นป่า การก่อสร้างถนน การตัดไม้ และภาวะโลกร้อนที่ส่งผลให้สภาพอากาศผิดปกติ ทำให้จำนวนแพนด้าแดงลดน้อยลง

ทั้งนี้แพนด้าแดงไม่เหมาะกับนำมาเป็นสัตว์เลี้ยง เพราะเลี้ยงยากและพวกมันจะมีความสุขมากกว่าเมื่อได้ปีนป่ายบนต้นไม้เขียวชอุ่มซึ่งเป็นที่อยู่อาศัยตามธรรมชาติของพวกมัน นอกจากนี้แพนด้าแดงยังจัดเป็นสัตว์ป่าคุ้มครองตามอนุสัญญาไซเตส (CITES) ในบัญชีหมายเลข 1 ที่กำหนดไว้ว่า ห้ามค้า หรือนำมาเป็นสัตว์เลี้ยงโดยเด็ดขาด

ที่มา: Red panda network