17 สิงหาคม วันยกย่องแมวดำ หรือ Black Cat Appreciation Day ถูกกำหนดขึ้นเพื่อรณรงค์ให้คนเห็นความสำคัญของแมวดำและรับน้องไปเลี้ยงมากขึ้น และยังช่วยปัดเป่าความเชื่อเก่าแก่ที่มักตีตรา “แมวดำ” ว่าเป็น “แมวผี แมวปีศาจ” ตัวแทนแห่งสิ่งชั่วร้าย แม่มด มนต์ดำ ด้วยความเชื่อเหล่านี้จึงทำให้เจ้าเหมียวขนดำทั้งหลายถูกมองข้ามมากที่สุด
แมวดำเป็นแมวหายากและเป็นสัญลักษณ์แห่งความโชคดี นอกจากมีนิสัยน่ารักแล้ว ยังมีสกิลซ่อนตัวและหลบหนีในที่แคบ ๆ ได้ดีด้วย และเนื่องใน “วันยกย่องแมวดำ” นี้ ALTV จะขอเผยเรื่องลับสุดพิเศษของน้องเหมียวขนดำที่อาจทำให้คุณกลายเป็นทาสโดยไม่รู้ตัว
🐈⬛แมวดำนั้น “นำโชค”
ใช่ว่าแมวดำจะเป็นสัญลักษณ์ของความโชคร้ายเสมอไป ตรงกันข้ามพลังเหนือธรรมชาติของแมวดำบางครั้งก็ถูกมองในด้านดีมากมายในหลายประเทศทั่วโลก
- ประเทศไทย ชาวสยามเชื่อว่า แมวดำคือแมวมงคล ดลบันดาลโชคลาภและเงินทองให้กับผู้เลี้ยง ไม่ใช่แมวผีอย่างที่กลัวกันทุกวันนี้ ยืนยันได้จากบันทึกสมุดข่อยที่มีอายุมากกว่า 300 ปี รวมถึงตำราแมวอีกหลายฉบับในยุคกรุงรัตนโกสินทร์ และหนึ่งในเอกสารอ้างอิงฉบับสำคัญ คือ ตำราสมุดข่อยของพระราชปิตุลาฯ ที่กล่าวถึงแมวดำมงคล 2 ชนิด ได้แก่ แมวดำนิลรัตน์ และแมวดำโกนจา
แมวดำยังถือเป็นสัตว์ชั้นสูงที่ถูกเลี้ยงในราชสำนัก เจ้าฟ้าเจ้าแผ่นดินเท่านั้นที่สามารถเลี้ยงได้ เช่น แมวดำจตุบท เลี้ยงได้เฉพาะราชนิกูล หรือแมวดำมุลิลาที่ให้เลี้ยงได้เฉพาะพระสงฆ์ที่กำลังศึกษาพระธรรมเท่านั้น
- ประเทศญี่ปุ่น แมวได้รับการขนานนามว่าเป็น "แมวนำโชค" จึงถูกใช้เป็นสัญลักษณ์แห่งเครื่องรางมากมาย อย่างเช่น แมวกวัก “มาเนกิเนะโกะ (Maneki Neko) ที่นอกจากจะเป็นแมวสามสีแล้ว ยังมี “แมวกวักสีดำ” เปรียบเสมือนยันต์ปราบภูตผีปีศาจ เอาไว้ช่วยปัดเป่าวิญญาณชั่วร้าย อีกทั้งสาวโสดยังเชื่อว่า หากอยากได้เจอคู่ครองที่ดีจะต้องเลี้ยงแมวดำ เพราะจะช่วยกวักหนุ่ม ๆ ใจดีเข้ามาหา นอกจากนี้คาแรคเตอร์สุดน่ารักของแมวดำยังถูกนำมาสร้างเป็นตัวละครชื่อ Luna จากการ์ตูนคลาสสิกเรื่อง Sailor Moon คอยเป็นที่ปรึกษาและเพื่อนที่ซื่อสัตย์
- ในอียิปต์โบราณ “แมวดำ” คือ “แมวเทพ” ตามความเชื่อศาสนาโบราณต่างนับถือ เทพธิดา "บาสท์" หรือบาสเต็ท (Bastet) หรือที่ชาวกรีกโบราณรู้จักในนาม Ailuros (แปลว่า แมว) สตรีผู้มีศีรษะเป็นแมวดำ ร่างกายเป็นมนุษย์ ในฐานะเทพเจ้าแห่งความอุดมสมบูรณ์ คอยปกป้องพืชผลและบ้านเรือน อีกทั้งยังเป็นตัวแทนแห่งความรัก ความอ่อนเยาว์ และการเจริญพันธุ์ มักได้รับการปฏิบัติเยี่ยงราชินี มีการสวมเครื่องประดับอย่างสง่างาม เห็นได้จากภาพวาดตามวิหารและสถานที่ศักดิ์สิทธิ์
- วัฒนธรรมเซลติกส์โบราณ (ประเทศที่คลอบคลุมไอร์แลนด์ สกอตแลนด์ เวลส์ คอร์นวอลล์ เกาะแมน และบริตตานี ) มีเรื่องราวของ “แคตไซธ์” (Cat-sìth) แมวดำเวทมนตร์ที่มีจุดสีขาวบนหน้าอก โด่งดังจากนิทานพื้นบ้านเรื่อง The King of the Cats ในตำนานเล่าว่า ในคืนเทศกาลแซมเฮน (Samhain) หรือวันฮัลโลวีน หากบ้านไหนเทนมทิ้งไว้ให้แมวดื่ม Cat-sìth จะอวยพรบ้านนั้น นี่อาจเป็นเหตุผลว่าทำไมแมวดำถึงมีความเกี่ยวข้องกับวันฮัลโลวีน
- ประเทศชิลี ในนิทานพื้นบ้านของชาวเกาะชิโอเล แมวดำถือเป็นสัตว์สำคัญที่ช่วยนำโชคในเรื่องการล่าขุมทรัพย์
- ประเทศอังกฤษ นิยมมอบแมวดำเพื่อเป็นของขวัญให้กับคู่แต่งงานใหม่ เพราะเชื่อว่าแมวดำจะช่วยเรื่องการครองชีวิตคู่และพบความโชคดีในอนาคต ย้อนกลับไปหลายพันปีกลาสีชาวอังกฤษโบราณ มักจะนิยมเลี้ยงแมวดำไว้บนเรือเพื่อจัดการกับหนู โดยเชื่อว่าแมวจะช่วยนำโชคให้พ้นอันตรายระหว่างออกทะเล และเดินทางกลับบ้านอย่างปลอดภัย
- ประเทศสกอตแลนด์ เชื่อว่าถ้าแมวดำปรากฏตัวที่หน้าประตูบ้าน ถือเป็นการส่งสัญญาณว่าความเจริญรุ่งเรืองกำลังมาถึง
- ประเทศฝรั่งเศส เรียกแมวดำว่า “แมวเรียกทรัพท์” และถ้าปฏิบัติกับพวกมันดี ๆ ก็จะได้รับความความมั่งคั่งตอบแทน
🐈⬛แมวดำที่ดี มี 11 ชนิดในไทย และมี 22 สายพันธุ์ทั่วโลก
แมวดำ คือ “แมวมงคล” อยู่คู่ชาวสยามมาช้านานตั้งแต่สมัยอยุธยา ตามตำราสมุดข่อยโบราณมีบันทึกลักษณะ “แมวดำให้คุณ” ทั้งหมด 11 ชนิด ได้แก่
- แมวจตุบท ตำราบอกว่าแมวชนิดนี้เลี้ยงเฉพาะราชนิกูล หรือเชื้อพระวงศ์เท่านั้น
- โกนจา, โกญจา เป็นแมวสีดำสนิทตลอดทั้งตัว ขนสั้น รูปร่างสูงโปร่ง อุ้งเท้าทอดคล้ายเท้าสิงห์ มีลักษณะคล้ายแมวสายพันธุ์ “บอมเบย์” ที่ถือว่าเป็นแมวที่สง่างามที่สุด
- แมวแซมเสวตร [แซมสะเหฺวด] แปลว่า “แซมสีขาว” ปรากฏในตำราแมว ตั้งแต่สมัยกรุงศรีอยุธยา แมวนี้มีขนสีดำ แซมด้วยสีขาวไปทั้งตัว มีขนบางและค่อนข้างสั้น รูปร่างบางเพรียว ตามีสีเขียวเหมือนแสงหิ่งห้อย
- แมวมุลิลา กล่าวกันว่าพระสงฆ์ควรจะเลี้ยงแมวมุลิลา เพื่อช่วยให้มีจิตใจตั้งมั่นในการเล่าเรียนไม่ออกนอกลู่นอกทาง หูสีขาวของแมวเปรียบดังหูทิพย์ ส่งเสริมให้นักปราชญ์หรือพระสงฆ์สามารถศึกษาพระธรรมหรือเล่าเรียนสำเร็จตามปรารถนา
- แมวปัดเสวตร [แมว-ปัด-สะ-เวด] แมวชนิดนี้ใครเลี้ยงไว้จะช่วยชูชื่อเสียงวงศ์ตระกูลให้เป็นที่รู้จักทั่วไป
- แมวนิลรัตน์ เป็นแมวไทยชนิดหนึ่ง มีขนสีดำวาวทั้งตัวเช่นเดียวกับโกนจา แต่ต่างกันตรงที่มีเล็บดำ ลิ้นดำ ฟันดำ และนัยน์ตาสีดำ หางเรียวยาวตวัดได้ถึงศีรษะ หากใครเลี้ยงไว้จะได้ทรัพย์สินเพิ่มพูน
- แมววิลาศ ใครเลี้ยงจะได้เป็นเจ้าคนนายคน มีทรัพย์สินบริบูรณ์ เคยมีการพบแมวที่สืบเชื้อสายวิลาศอีกครั้งตั้งแต่ปี พ.ศ. 2554 เป็นต้นมา โดยพบเพียง 10 ตัวทั่วประเทศ ในจำนวนนี้แปดตัวทำหมันแล้ว และแมวทั้งสิบตัวนี้เป็นพันธุ์ทางเพราะมีลักษณะตรงตามตำราเพียงร้อยละ 50 เท่านั้น จึงเชื่อว่าแมววิลาศพันธุ์แท้คงสูญพันธุ์ไปแล้ว
- แมวนิลจักร เป็นแมวสีดำอีกชนิดหนึ่ง บริเวณลำคอมีขนขาวเป็นวง เหมือนมีจักรหรือพวงมาลัยคล้องคอ ใครเลี้ยงไว้ จะมากด้วยทรัพย์สินเงินทอง
- แมวสิงหเสพย์ หรือ แมวโสงหเสพย แมวชนิดนี้มีขนสีดำทั้งตัว แต่มีสีขาวอยู่บริเวณริมฝีปาก จมูกและรอบคอ นัยน์ตาสีเหลืองทอง ใครเลี้ยงไว้จะทำให้มีสมบัติเพิ่ม
- แมวกระจอก ขนสั้น สีดำ มีขนสีขาว รอบจมูก ลักษณะคล้ายแมวสิงหเสพย์ แต่ลำตัวอ้วนกลมน่ารักกว่า ใครเลี้ยงไว้จะได้ทรัพย์สินเงินทอง เป็นไพร่จะได้กลายเป็นนาย
- แมวการเวก แมวดำที่ปลายจมูกมีแต้มสีขาวเล็กน้อย นัยน์ตาทั้งสองข้างสีเหลืองอำพันสดใส ถ้าได้เลี้ยงจะนำพาโชคลาภมาให้เจ้าของเปลี่ยนฐานะดีขึ้นไปเรื่อย ๆ
แมวดำที่มีลักษณะสวยที่สุด คือ พันธุ์บอมเบย์ซึ่งมีลักษณะคล้ายกับแมวโกนจาของไทย
สมาคม Cat Fanciers' Association (CFA) องค์กรขึ้นทะเบียนสายพันธุ์แมวที่ใหญ่ที่สุดในโลก เผยว่าว่าพบแมวที่มีขนสีดำมากถึง 22 สายพันธุ์ ตั้งแต่ขนนุ่มฟูอย่างเปอร์เซียขนยาว, เมนคูน, สฟิงซ์, Norwegian, Forest Cats และ Ragamuffins ไปจนถึง Scottish Folds ขนสั้น และ Japanese Bobtails แมวดำเหล่านี้ค่อนข้างโดดเด่น สง่างาม และแมวดำที่มีลักษณะสวยที่สุด คือ พันธุ์บอมเบย์
แมว Sphynx สีดำขณะบิดขี้เกียจ น่าเอ็นดู
🐈⬛แมวดำเกิดจาก “ยีนเด่น” และไม่ได้เกิดขึ้นง่าย ๆ
การจะเกิดมาเป็นแมวสีดำล้วนได้นั้น ต้องเกิดจากพ่อแม่ที่มียีนเด่นสีดำทั้งคู่ ที่สามารถกลบยีนเด่นลายเสือหรือลายสลิด (Tabby) ได้สนิท แต่ลักษณะขนสีดำก็อาจแตกต่างกันไป บางตัวมีสีขาวแต้มตามจุดต่าง ๆ กลายเป็นเอกลักษณ์ และเมื่อแมวดำเริ่มแก่จะมีขนหงอกสีขาวแซมขึ้นมา
🐈⬛แมวดำ เปลี่ยนสีขนได้
รู้หรือไม่แมวดำสามารถเปลี่ยนสีขนเป็น “สีสนิม” ได้ตอนที่โดนแดด เส้นขนที่เปลี่ยนเป็นสีน้ำตาลแดงอ่อนนี้เกิดจากยูเมลานิน เม็ดสีที่จำเป็นต่อการผลิตขนสีดำที่โมเลกุลค่อนข้างบาง ดังนั้นการเกิดสีสนิมจึงเห็นได้ชัดมากขึ้นเวลาที่แมวอยู่กลางแดด การที่ขนเป็นสีสนิม บางครั้งอาจเกิดจากการขาดสารอาหาร เช่น กรดอะมิโนไทโรซีน ซึ่งจำเป็นในการผลิตยูเมลานิน
🐈⬛แมวดำ เคยได้เข้ารับราชการในตำแหน่ง “ผู้อำนวยการพิฆาตหนู”
ประเทศอังกฤษเริ่มแต่งตั้งแมวให้มารับราชการ ตั้งแต่สมัยพระเจ้าเฮนรีที่ 8 หรือราว ค.ศ.1500 เลยนะ โดยมีชื่อตำแหน่งว่า Chief Mouser หรือ “ผู้อำนวยการพิฆาตหนู” เพื่อมาทำหน้าที่จับหนูในเขตพระราชวังและทำเนียบรัฐบาล ในปี 2016 สมัยอดีตรัฐมนตรีการคลัง Sajid Javid เคยมีการแต่งตั้งแมวสีดำ ชื่อ แกลดสโตน (Gladstone) ให้มาทำหน้าที่ประจำกระทรวงการคลัง แกลดสโตนได้รับฉายาว่า “นักฆ่าเลือดเย็น” โดยจับหนูได้ครั้งแรกหลังเข้ารับตำแหน่งภายใน 48 ชั่วโมง และอีก 6 ครั้งในช่วงสามเดือนแรกที่ดำรงตำแหน่ง ซึ่งแกลดสโตนทำงานให้ฟรีโดยไม่ใช้ภาษีประชาชน
ปี 2017 ภายหลังรับตำแหน่งครบรอบ 1 ปี แกลดสโตน สร้างสถิติใหม่ คือ จับหนูได้ 22 ตัวและมี Instargram เป็นของตัวเอง treasury_cat
🐈⬛วันสำคัญของแมวดำ ไม่ได้มีแค่วันเดียว
นอกจากวันที่ 17 สิงหาคม ซึ่งเป็นวันยกย่องแมวดำ หรือวันขอบคุณแมวดำ แล้ว ในสหราชอาณาจักรและไอร์แลนด์เหนือเองก็มี “วันแมวดำแห่งชาติ” National Black Cat Day เช่นกัน ตรงกับวันที่ 27 ตุลาคม ของทุกปี ก่อตั้งโดย Cats Protection เพื่อให้เห็นคุณค่าของแมวสีดำว่าสวยงามขนาดไหน และช่วยส่งเสริมให้แมวดำกลายเป็นสัตว์เลี้ยงที่สมควรได้รับความรักและความสนใจมากเทียบเท่าแมวตัวอื่น ๆ
🐈⬛รวมความน่ารักจาก “แมวดำ” หลากสายพันธุ์
70% ของแมวที่ถูกเมินเป็นแมวสีดำ เหตุผลเพียงเพราะถ่ายรูปไม่สวย
ในปี 2014 RSPCA องค์กรพิทักษ์สัตว์ในสหราชอาณาจักร รายงานว่า มีแมวสีดำที่ยังไร้บ้านมากกว่า 1,000 ตัว กำลังเผชิญกับความท้าทายใหม่ในศตวรรษที่ 21 เมื่อแมวดำดูไม่น่ารักในสายตาของเจ้าของบางคนที่ชื่นชอบการเซลฟี่กับแมวลงโซเชียล โดยมองว่า จริงอยู่ที่แมวดำมีสีขนที่เป็นเอกลักษณ์ แต่พออถ่ายรูปออกมาแล้วกลับดูไม่สวยเหมือนแมวสีส้ม หรือลายสลิดที่กำลังเป็นที่นิยม
(ลูกแมว Tabby ได้รับความนิยมสูงสุดในเพจเฟซบุ๊ก ของ RSPCA)
และยังมีงานวิจัยของ ASPCA องค์กรป้องกันการทารุณกรรมสัตว์ในสหรัฐอเมริกา เผยว่า ในบรรดาเจ้าเหมียวจรจัดทั้งหมด แมวสีดำหาบ้านใหม่ได้ยากที่สุด ส่วนหนึ่งอาจเป็นเพราะความเชื่อที่มักเชื่อมโยงกับเรื่องไสยศาสตร์ หรือเพราะดูไม่น่ารักเหมือนแมวหลากสีตัวอื่น
สำหรับทาสแมวทั้งหลายที่ชื่นชอบเรื่องราวเกี่ยวกับเจ้าเหมียว สามารถติดตามได้ในรายการ
- ตัวโปรดตัวป่วน | ลุงปรีชาแมวไทย (คลิก)
- ตัวโปรดตัวป่วน | ลุงหมูทาสแมวอารมณ์ดี (คลิก)
- ภาษาไทยไม่จำกัด | ม แมว (คลิก)
ขอบคุณข้อมูล: human.msu.ac.th, theguardian.com, kroobannok.com, แมวสยาม cats of Thailand,
