เรื่องราวของ “UFO และมนุษย์ต่างดาว” กลับมาเป็นกระแสอย่างมากในโลกออนไลน์ เมื่อมีการพบวัตถุปริศนาบริเวณน่านฟ้าสหรัฐอเมริกา-แคนาดา ทำให้กลุ่มผู้ที่ชื่นชอบเรื่องราวลึกลับนอกโลกต่างออกมาตั้งข้อสงสัยว่า “มนุษย์ต่างดาวมีจริงไหม? และระหว่างที่รอการพิสูจน์ ALTV จะชวนทุกคนมาย้อนดูการค้นพบของนักวิทยาศาตร์ที่อาจเป็นสัญญาณของสิ่งมีชีวิตจากดาวดวงอื่น

👽พบ "ก๊าซมีเทน" ในห้วงอวกาศที่อาจเกิดจากเอเลียน

ปกติแล้ว “ก๊าซมีเทน” (methane) หรือที่มักเรียกว่า ก๊าซเรือนกระจก เกิดขึ้นโดยธรรมชาติจากกิจกรรมต่าง ๆ ของสิ่งมีชีวิต เช่น การย่อยอาหารของวัว ควาย, การย่อยสลายใบไม้ของจุลิทรีย์ รวมถึงเผาไหม้เชื้อเพลิง แต่เดี๋ยวก่อน! จะเกิดอะไรขึ้นหากพบก๊าซดังกล่าวในอวกาศนอกระบบสุริยะ?

ล่าสุด นาซา (NASA) ได้เปิดเผยทฤษฏีใหม่ที่อาจนำไปสู่การค้นพบสิ่งมีชีวิตนอกโลก เมื่อกล้องโทรทรรศน์อวกาศเจมส์ เว็บบ์ (James Webb Space Telescope หรือ JWST) ได้เปิดเผยความลับของจักรวาล พบก๊าซมีเทน, น้ำแข็ง, แอมโมเนีย และสสารอื่น ๆ ในกลุ่มแก๊สอวกาศที่เรียกว่า “Protostellar Nebula ” ส่วนผสมเหล่านี้จะช่วยให้นักดาราศาสตร์สามารถตรวจสอบโมเลกุลน้ำแข็งก่อนจะเข้าไปรวมกันในดาวเคราะห์นอกระบบสุริยะ ซึ่งเป็นส่วนสำคัญของสิ่งมีชีวิต

ทฤษฏีนี้ยังคงเป็นที่ถกเถียง เนื่องจากการค้บพบก๊าซมีเทนเพียงอย่างเดียวไม่ได้หมายความว่าเราจะพบสิ่งมีชีวิตนอกโลก เช่นเดียวกับการตรวจพบก๊าซมีเทนบนดาวอังคารที่ตอนนี้ก็ยังหาที่มาที่ไปไม่ได้ ดังนั้น ก๊าซมีเทนในเนบิวลาที่ตรวจจับได้ก็อาจไม่ได้เกิดจากกิจกรรมของเอเลียน แต่ถึงอย่างไร โจทย์นี้ก็คงต้องใช้เจ้ากล้องเจมส์ เว็บบ์ ศึกษาอย่างละเอียดต่อไป

👽พบดาวเคราะห์ดวงใหม่คล้ายโลก นอกระบบสุริยะ

เป็นเรื่องน่าตื่นเต้นเมื่อนักดาราศาสตร์ค้นพบดาวเคราะห์นอกระบบสุริยะห่างจากโลกเพียง 11 ปีแสง ชื่อว่า “Ross 128b” โดยมีขนาด อุณภูมิ และแรงโน้มถ่วงใกล้เคียงกับโลกที่สุดเท่าที่เคยค้นพบมา ซึ่งคุณสมบัติที่ว่านี้เอื้อต่อพัฒนาการของสิ่งมีชีวิต

Ross 128b เป็น “ดาวเคราะห์หิน” เช่นเดียวกับ ดาวพุธ ดาวศุกร์ ดาวอังคาร และโลก ถูกค้นพบครั้งแรกในปี 2017 ที่หอดูดาวลาซิลลาในประเทศชิลี จากการใช้เครื่องตรวจจับเพียงรัศมีของแสงสว่าง พบว่าดาวเคราะห์ดวงนี้โคจรอยู่นอกระบบสุริยะ รอบดาวแคระแดงชื่อ Ross 128 ห่างจากโลกของเราเพียง 11.007 ปีแสง อีกทั้งยังอยู่ใน “เขตเอื้ออาศัย” (Circumstellar habitable zone) ที่อาจก่อเกิดสิ่งมีชีวิต ซึ่งมีคุณสมบัติคล้ายกับโลกของเราหลายประการ เช่น

• ขนาดใหญ่กว่าโลกเพียง 1.8 เท่า
• มีแรงโน้มถ่วงมากกว่าโลกเพียงเล็กน้อย
• อุณหภูมิระหว่าง -60 ถึง 20 องศาเซลเซียส
• โคจรเข้าใกล้ดาวฤกษ์มากกว่าโลกโคจรรอบดวงอาทิตย์ถึง 20 เท่า ทำให้สามารถสกัดกั้นรังสีของดวงอาทิตย์ได้มากกว่าโลกประมาณ 1.38 เท่า 

อย่างไรก็ตาม Ross 128b มีระยะการโคจรรอบตัวเองค่อนข้างสั้น 1 ปีจะใช้เพียงเวลา 9.9 วัน เท่านั้น และถูกเรียกว่าเป็น “super-Earth” ดวงหนึ่งที่อยู่นอกระบบสุริยะ

อีกเหตุผลหนึ่งที่ Ross 128b น่าจะเป็นมิตรต่อสิ่งมีชีวิต ก็คือดาวแม่ Ross 128 ค่อนข้างเป็นดาวที่มีอุณภูมิคงที่และไม่แผ่รังสีความร้อนที่เป็นอันตราย ทำให้นักวิทยาศาตร์ตั้งข้อสังเกตว่าหาก Ross 128b มีชั้นบรรยากาศและอุณภูมิที่พอเหมาะก็อาจเกิด “น้ำ” อยู่บนพื้นผิวของดาว ซึ่งน้ำอาจเป็นเบาะแสสำคัญที่จะพาเราไปค้นพบสิ่งมีชีวิตที่อาศัยอยู่บนดาวเคราะห์ดวงนี้ก็เป็นได้

👽"โอมูอามูอา" ดาวเคราะห์ประหลาดที่อาจเป็น "ยานต่างดาว"

เมื่อวันที่ 19 ตุลาคม 2017 มีวัตถุลึกลับในระบบสุริยะที่เรียกว่า 1I/2017 U1 หรือ “Oumuamua” เป็นที่ถกเถียงกันในวงการดาราศาสตร์ไม่รู้จบ เนื่องจากจู่ ๆ เจ้าสิ่งนี้ก็เคลื่อนที่เข้าใกล้โลกด้วยความเร็วสูง 87.3 กิโลเมตรต่อวินาที จากนั้นก็เปลี่ยนเส้นทางยังกลุ่มดาวเพกาซัสอย่างรวดเร็ว

การเคลื่อนที่ของวัตถุประหลาดนี้ ถือว่าเร็วเกินกว่าดาวหางและดาวเคราะห์น้อยทั่วไปในระบบสุริยะของเรา (ปกติเคลื่อนที่ 19 กิโลเมตรต่อวินาที) จึงสร้างความฮือฮาเป็นที่สุด ในตอนนั้นนักวิทยาศาสตร์สันนิษฐานเพียงว่ามันคือ “แท่งไฮโดรเจนแข็งธรรมดา” ที่สามารถเร่งความเร็วขึ้นเองได้ในบางช่วง หรืออาจเป็นเศษซากของดาวหางที่อยู่นอกระบบสุริยะ

ล่าสุด นักวิจัยจากมหาวิทยาลัยฮาร์วาร์ดและสถาบัน KASI ของเกาหลีใต้ออกมาชี้เบาะแสใหม่ว่า ไม่แน่นะ! โอมูอามูอาอาจถูกสร้างขึ้นด้วยเทคโนโลยีต่างดาว เพราะหากโอมูอามูอาเป็นดาวเคราห์น้อยจริง ในระหว่างการเดินทางอันยาวนานจากนอกระบบสุริยะ ไฮโดรเจนแข็งคงจะค่อย ๆ สลายตัวไปหมดแล้ว

ลักษณะการหมุนของ โอมูอามูอา ทำให้นักวิทยาศาสตร์เชื่อว่ารูปทรงทรงของมัน “คล้ายซิการ์” ซึ่งค่อนข้างผิดแผกไปจากดาวเคราะห์น้อยที่พบทั่วไป จนบัดนี้นักวิทยาศาสตร์ก็ยังหาคำตอบไม่ได้ว่าวัตถุลึกลับนี้ก่อตัวจากอะไร? หรือมาจากไหน? แต่มีความเป็นไปได้ที่ระบบดาวอื่น ๆ จะปล่อยวัตถุคล้ายดาวหางเล็ก ๆ นี้ออกมาลอยอยู่ท่ามกลางดวงดาวให้เราได้สังเกต

👽เอเลียนอาจหายใจด้วย "ไฮโดรเจน"

ในอดีตนักวิทยาศาสตร์ต่างเชื่อว่า ดาวเคราะห์ที่ไร้ออกซิเจน อาจไม่ใช่ที่อยู่อาศัยของสิ่งมีชีวิต แต่หากมองอีกมุมสิ่งมีชีวิตนอกโลกอาจหายใจด้วยก๊าซชนิดอื่นก็ได้นะ

อย่างงานวิจัยล่าสุด ในห้องทดลองของสถาบันเอ็มไอที (MIT) ของสหรัฐฯ ระบุว่า จุลินทรีย์สามารถอยู่รอดและเติบโตได้ในชั้นบรรยากาศที่มี “ไฮโดรเจน” (Hydrogen) เป็นส่วนประกอบ โดยศึกษาจากจุลินทรีย์ 2 ชนิด คือ แบคทีเรีย E. coli ที่พบในลำใส้ของคน สามารถเติบโตได้ทั้งในสภาวะที่มีออกซิเจน-ไม่มีออกซิเจน และยีสต์ ซึ่งเป็นจุลินทรีย์ที่มีโครงสร้างซับซ้อนกว่า ทั้งสองถูกทดลองในหลอดแก้วที่เติมเต็มด้วยก๊าซไฮโดรเจน 100 %

แม้สุดท้ายพวกมันหยุดการเจริญเติบโตและการขยายพันธุ์ แต่ผลลัพธ์ก็แสดงให้เห็นว่าชั้นบรรยากาศที่มีไฮโดรเจนจะไม่ทำอันตรายใด ๆ กับสิ่งมีชีวิตบางรูปแบบ และเป็นไปได้ว่าบนดาวเคราะห์ดวงอื่นอาจมีสิ่งมีชีวิตเล็ก ๆ ที่ไม่ซับซ้อนอาศัยอยู่และใช้ก๊าซไฮโดรเจนหายใจก็ได้ ซึ่งจะเป็นก้าวต่อไปของนักดาราศาสตร์ ในการค้นหาดาวเคราะห์นอกระบบสุริยะที่ปกคลุมด้วยไฮโดรเจนเพื่อหาสัญญาณของสิ่งมีชีวิต

👽 “หลุมดำ” อาจเป็นโรงงงานไฟฟ้าของมนุษย์ต่างดาว 

ขณะที่ NASA ใช้เวลามากมายในการค้นหาดาวเคราะห์ที่อยู่นอกระบบสุริยะของเรา มีงานวิจัยหนึ่งออกมาเตือนนักวิทยาศาสตร์ว่า ไม่ควรมองข้ามวัตถุทรงพลังที่สุดของธรรมชาติ นั่นคือ “หลุมดำ” เนื่องจากหลุมดำนั้นสามารถแผ่พลังงานได้มากกว่าดวงอาทิตย์ถึง 100,000 เท่า จึงอาจกลายเป็นแหล่งพลังงานที่น่าสนใจของ “อารยธรรมต่างดาว”

ทีมนักดาราศาสตร์จากมหาวิทยาลัยแห่งชาติชิงหวาของไต้หวันตั้งสมติฐานว่า มนุษย์ต่างดาวอาจติดตั้งเครื่องดูดเก็บพลังงานขนาดยักษ์ที่ล้ำสมัยเรียกว่า “Dyson Sphere” ไว้รอบ ๆ หลุมดำ เพื่อขโมยขุมพลังงานมหาศาลไปใช้

รายงานการวิจัยยังอธิบายอีกว่า “แม้หลุมดำจะดูดกลืนทั้งสสารและพลังงาน แต่หลุมดำก็ปลดปล่อยพลังงาน เช่น แสงสว่างและความร้อนหลายล้านองศาเซลเซียส รวมทั้งพลาสมาแม่เหล็กพลังงานสูง สู่อวกาศเป็นครั้งคราว” ซึ่งหมายความว่าอารยธรรมขั้นสูงอาจอาศัยรอบ ๆ พลังงานเหล่านี้และพยายามใช้เพื่อพัฒนาเทคโนโลยีในจักรวาลอื่น 

หากเอเลียนสร้าง Dyson Sphere เพื่อดูดซับพลังงานจากหลุมดำได้จริง ทีมผู้วิจัยชี้ว่าเราอาจตรวจพบรังสีอินฟราเรดที่มีเอกลักษณ์พิเศษก็ได้ จึงเป็นเรื่องท้าท้ายของนักวิทยาศาสตร์ที่จะหาคำตอบ

👽มนุษย์อาจมีเพื่อนร่วมกาแล็กซีอย่างน้อย 36 อารยธรรม

มนุษย์สงสัยมานานแล้วว่าเราอาจไม่ได้อยู่คนเดียวในจักรวาล และตอนนี้นักวิทยาศาสตร์ได้คำนวณไว้ว่าอาจมีมนุษย์ซุ่มอยู่ดาวอื่นอย่างน้อย 36 อารยธรรมที่สามารถสื่อสารกันได้ด้วยวิธีล้ำหน้า



นักฟิสิกส์ดาราศาสตร์แห่งมหาวิทยาลัยนอตติงแฮม ได้คิดค้นวิธีคำนวนความเป็นไปได้ของมนุษย์ต่างดาว โดยใช้หลักการที่เรียกว่า Astrobiological Copernican Limit เป็นการตั้งสมมติฐานที่ว่า ชีวิตที่ชาญฉลาดสามารถเกิดขึ้นบนดาวเคราะห์ดวงอื่นได้ในสภาพที่คล้ายคลึงกับโลก หลังจากการก่อตัวขึ้นของดาวเคราะห์ดวงหนึ่ง เวลาผ่านไปราว 4.5 - 5.5 พันล้านปีจนมันมีอายุเก่าแก่พอ ๆ กับโลก สิ่งมีชีวิตต่างดาวนั้นก็อาจมีวิวัฒนาการล้ำหน้าไม่ต่างจากมนุษย์ เช่น การส่งสัญญาณวิทยุจากดาวเทียมและโทรทัศน์ หรือพยายามค้นหาสิ่งมีชีวิตอื่น ๆ ด้วยเช่นกัน

นักวิทยาศาสตร์กล่าวว่า การค้นหาชีวิตที่ชาญฉลาดจากนอกโลกทำให้เราเข้าใจได้ว่าอารยธรรมมนุษย์โลกสามารถดำรงอยู่ได้นานเพียงใด ยิ่งเราพบอารยธรรมใกล้บ้านมากเท่าไหร่ โอกาสที่มนุษย์จะอยู่รอดในระยะยาวก็จะยิ่งดีขึ้นเท่านั้น 

อย่างไรก็ตาม เนื่องด้วยเวลาและระยะทาง ปัจจุบันเทคโนโลยีของเรายังไม่สามารถตรวจจับหรือสื่อสารกับสิ่งมีชีวิตต่างดาวได้ คงต้องรอนักวิทยาศาสตร์รุ่นใหม่สานต่อภารกิจนี้

💡คำศัพท์น่าสน

• Alien ในภาษาอังกฤษ แปลว่า คนต่างด้าว, คนต่างชาติ คำนี้ถูกใช้บ่อย ๆ ในนวนิยายเชิงวิทยาศาตร์ เรียกว่า “มนุษย์ต่างดาว” ใช้เรียก สิ่งมีชีวิตที่อาศัยอยู่บนดาวดวงอื่นนอกจากโลก
• UFO ย่อมาจาก “unidentified flying object” หมายถึง วัตถุบนท้องฟ้าที่ไม่สามารถระบุได้ อาจเป็นได้ทั้งวัตถุธรรมดาที่ถูกตรวจสอบผิดพลาด, ปราฏการณ์ทางธรรมชาติ หรือ วัตถุทางดาราศาสตร์
• ดาวแคระแดง (Red dwarf) หมายถึง ดาวฤกษ์ที่มีอุณหภูมิพื้นผิวและความส่องสวางต่ำมาก และเป็นดาวที่มีจำนวนมากที่สุดในจักรวาล ดาวแคระแดงยังเป็นดาวฤกษ์ที่มืดที่สุด โดยมีความสว่างระหว่าง 0.0001 ถึง 0.1 เท่าของดวงอาทิตย์

ขอบคุณข้อมูลและภาพประกอบ : planetary.org , องค์การพิพิธภัณฑ์วิทยาศาสตร์แห่งชาติ, BBC News Thai, ศูนย์การเรียนรู้วิทยาศาสตร์โลกและดาราศาสตร์, smithsonianmag.com