หลังการสูญเสีย “ควีนเอลิซาเบธที่ 2” เมื่อวันที่ 8 กันยายน 2565 ที่ผ่านมา กษัตริย์แห่งสหราชอาณาจักรที่ครองใจพสกนิกรมาอย่างยาวนาน ด้วยพระปรีชาสามารถ จึงนำพาประเทศไปสู่ยุครุ่งเรืองได้ในที่สุด วันนี้ ALTV จะพาทุกคนย้อนกลับไปส่องผลงานโดดเด่น ตลอดระยะเวลากว่า 70 ปี สู่การเปลี่ยนแปลงมากมายก่อนที่ท่านจะจากไปอย่างไม่มีวันกลับ

นับว่าเป็นเรื่องมหัศจรรย์ของโลกใบนี้ที่มีสตรีผู้เก่งรอบด้าน อย่าง ควีนเอลิซาเบธที่ 2 (Queen Elizabeth II) หรือ เอลิซาเบธ อเล็กซานดรา แมรี วินด์เซอร์ ได้ขึ้นครองราชย์เป็นพระราชินีแห่งสหราชอาณาจักร ตั้งแต่มีพระชนมายุเพียง 25 พรรษา จนถึง 96 พรรษา ที่พระองค์ได้ทรงสวรรคต รวมระยะเวลาในการขึ้นครองราชย์กว่า 70 ปี กับอีก 214 วัน ซึ่งเป็นการปกครองประเทศที่ยาวนานที่สุดในประวัติศาสตร์ จัดเป็นอันดับที่ 2 ของโลกรองจาก “สมเด็จพระเจ้าหลุยส์ที่ 14 แห่งฝรั่งเศส” แต่ด้วยความปรีชาสามารถของควีนเอลิซาเบธที่ 2 ที่ทรงอุทิศตนปฏิบัติพระราชกรณียกิจอย่างเต็มที่ตลอดมา เพื่อประชาชนในสหราชอาณาจักร และประเทศเครือจักรภพอังกฤษ นำไปสู่การเป็นกษัตริย์ที่มีชื่อเสียงโด่งดังจนเป็นที่รู้จักกันทั่วโลก ซึ่งที่ผ่านมาพระองค์ได้พบปะกับผู้คนแห่งยุคมากมายหลายสมัย ทั้งในวงการภาพยนตร์ ดนตรี รวมถึงด้านแฟชั่นที่เห็นกันอย่างชัดเจน กับสไตล์การแต่งกายเสื้อผ้าสีสดใส เพียบพร้อมด้วยความสง่า งดงาม และความมั่นใจ นำไปสู่การเป็นแรงบันดาลใจให้กับผู้หญิงอีกหลายล้านคนทั่วโลก

         หลายเหตุการณ์ที่ผ่านมาควีนเอลิซาเบธที่ 2 ได้เปลี่ยนแปลงสหราชอาณาจักรสู่สังคมใหม่ที่มีความเท่าเทียมกัน ทั้งในเรื่องบทบาทของผู้หญิง ความหลากหลายทางเชื้อชาติ และความเป็นสากล และทรงเป็นผู้บุกเบิกจนทำให้มีผลงานที่สำคัญมากมายที่ตราตรึงใจประชาชนชาวอังกฤษและทั่วโลก อาทิ

🔸 ราชินีพระองค์แรกในโลก ทรงกระโดดร่มจากเฮลิคอปเตอร์ ทรงเป็นพระองค์เดียวในโลกที่ทรงร่วมแสดงกระโดดร่มจากเฮลิคอปเตอร์ กับสายลับ เจมส์ บอนด์ 007 ในพิธีเปิดการแข่งขันกีฬาโอลิมปิก ที่อังกฤษเป็นเจ้าภาพเมื่อปี 2555

🔸 ริเริ่มการถ่ายทอดสดผ่านทางโทรทัศน์ เป็นครั้งแรกในพระราชพิธีบรมราชาภิเษกในปี 1953 ที่มีการถ่ายทอดสดให้ประชาชนหลายล้านคนได้รับชมผ่านทางสัญญาณโทรทัศน์

🔸 เป็นอาสาหน่วยรับใช้ดินแดนพิเศษ (AST) พระองค์ทรงเป็นอาสาเข้าร่วมกับหน่วยรับใช้ดินแดนพิเศษ เพื่อเรียนรู้การขับรถและการเป็นช่างยนต์ในช่วงสงครามโลกครั้งที่ 2

🔸 เป็นช่างซ่อมบำรุง โดยพระองค์ได้ทำหน้าที่เป็นช่างซ่อมรถบรรทุกเองในช่วงที่เกิดสงครามอีกด้วย

🔸 ทรงจ่ายเงินภาษีและลดจำนวนสมาชิกราชวงศ์ พระองค์ทรงลดทอนเสียงวิจารณ์ของประชาชน ด้วยการจ่ายภาษีเงินได้ และลดจำนวนสมาชิกในราชวงศ์ที่จะได้รับเงินสนับสนุนจากรัฐ

นอกจากนี้ยังมีสถิติหลายอย่างที่น่าสนใจ การครองราชย์มาอย่างยาวนานทำให้พระองค์ทรงมีสถิติที่โดนเด่นมากมาย ได้แก่

• เป็นกษัตริย์ที่ทรงเดินทางเพื่อสร้างสันติภาพกว่า 100 ประเทศ และมากกว่ากษัตริย์องค์อื่น ๆ
• ทรงปฏิบัติพระราชกรณียกิจกว่า 21,000 งาน
• ดำเนินการเกี่ยวกับองค์กรการกุศลและเยาวชน กว่า 600 แห่ง
• พระองค์ทรงร่วมงานกับนายกรัฐมนตรีอังกฤษมากถึง 15 คน เป็นต้น         

⭐️ควีนเอลิซาเบธที่ 2 อยู่ท่ามกลางการเปลี่ยนผ่านทุกยุค❗️

การครองราชย์ที่ยาวนานหลายทศวรรษของควีนเอลิซาเบธที่ 2 ทำให้พระองค์ต้องอยู่ในห้วงเวลาการเปลี่ยนแปลงในสังคมมาทุกสมัย และได้ปฏิบัติภารกิจที่เชื่อมโยงกับเหตุการณ์สำคัญในหน้าประวัติศาสตร์ของสหราชอาณาจักร และของโลกหลายครั้ง ตั้งแต่หลังสงครามโลกครั้งที่ 2 ที่พระองค์ได้สัมผัสใกล้ชิดกับชีวิตนอกรั้วของประชาชนที่ต้องเผชิญกับความยากลำบาก และภาวะเศรษฐกิจฝืดเคือง การขึ้นครองราชย์ของพระองค์ จึงเปรียบเสมือนแสงสว่างแห่งความหวังของประชาชน โดยพระองค์ได้ทรงตรัสหลังจากพระเจ้าจอร์จที่ 6 ได้เสด็จสวรรคต ว่า

“ข้าพเจ้าไม่มีเวลาเตรียมตัวมาก่อนเลย เสด็จพ่อจากไปขณะที่ยังทรงมีพระชนมายุไม่มากนัก ดังนั้นมันจึงเป็นเรื่องกะทันหันชนิดที่ว่า ต้องเข้ารับหน้าที่ และทำให้ดีที่สุดเท่าที่จะทำได้ในทันที”

         ในช่วงแรกพระองค์ทรงพยายามในการที่จะประคับประคอง เพื่อปกครองประเทศในท่ามกลางการเปลี่ยนแปลงสถานการณ์ระหว่างโลกยุคเดิม และโลกยุคใหม่ แต่ยังคงขัดต่อมุมมอง และความคิดเห็นของประชาชน นำไปสู่การโจมตีในที่สุด ยกตัวอย่างกรณีที่มีความเห็นที่ว่า ราชสำนักของพระองค์มีความเป็นชนชั้นสูงตามแบบอังกฤษมากเกินไป ทำให้พระองค์ได้ตระหนักถึงเสียงสะท้อนผ่านมุมมองความคิดของคนรุ่นใหม่ที่มีต่อราชวงศ์ และต้องเสียสละลดทิฐิ พร้อมทำหน้าที่เพื่อประเทศอย่างแข็งขันตามกระแสโลก จึงนำไปสู่การริเริ่มเปลี่ยนแปลงขนบธรรมเนียมเก่า ๆ ให้ก้าวสู่โลกสมัยใหม่มากขึ้น ได้แก่

✔️ เปลี่ยนจากคำว่า สถาบันกษัตริย์ เป็น ราชวงศ์

✔️ ผ่อนคลายกฎระเบียบ ให้ประชาชนเข้าถึงกษัตริย์ได้ง่ายขึ้น

✔️ ให้สำนักพระราชวัง ลดความเป็นทางการ และเพิ่มความเป็นธรรมชาติในการนำเสนอข่าวสารของราชวงศ์

         แถมยังมีกฎระเบียบสุดแปลกมากมายนับไม่ถ้วน ที่หลาย ๆ คนอาจไม่เคยรู้มาก่อน ของเหล่าราชวงศ์อังกฤษที่ประชาชนทั่วโลกให้ความสนใจเป็นอย่างมาก และไม่ใช่เรื่องง่ายกับการรับมือกับกฎระเบียบ และธรรมเนียมปฏิบัติที่สมาชิกราชวงศ์อังกฤษ ยึดถือกันมาอย่างยาวนานหลายร้อยปี ไปดูกันว่าจะข้อไหนที่น่าสนใจกันบ้าง

• ห้ามหันหลังให้ ควีนเอลิซาเบธที่ 2 เป็นอันขาด เมื่อจบการสนทนา ต้องให้ควีนเป็นฝ่ายเดินจากไปเอง และห้ามหันหลังให้เป็นอันขาด เพื่อเป็นการแสดงความเคารพ
• ห้ามแจกลายเซ็น สมาชิกราชวงศ์อังกฤษไม่ได้รับอนุญาตให้แจกลายเซ็น หรือว่าถ่ายเซลฟี่กับใครเป็นอันขาด
• ต้องลุกยืนทุกครั้ง เมื่อควีนเอลิซาเบธที่ 2 ลุกยืน ทุกคนต้องลุกยืนขึ้นตาม โดยไม่มีข้อแม้ใด ๆ
• ห้ามแสดงความเห็นทางการเมือง ราชวงศ์อังกฤษมีกฎห้ามแสดงความคิดเห็นทางการเมืองเป็นอันขาด เพราะอาจเป็นชนวนให้เกิดความขัดแย้ง และเสื่อมเสียภาพลักษณ์ได้
• ต้องดื่มชาแบบราชวงศ์เท่านั้น ราชวงศ์อังกฤษมีระเบียบในการดื่มชา ทั้งวิธีการถือ และขั้นตอนการยกถ้วยชา
• ห้ามสัมผัส ควีนเอลิซาเบธที่ 2 หากคุณไม่ใช่เชื้อพระวงศ์ด้วยกัน ห้ามสัมผัส หรือแตะเนื้อต้องตัวสมาชิกเหล่าราชวงศ์เป็นอันขาด แต่ในยุคสมัยนี้มีการผ่อนปรนลง เชื้อพระวงศ์สามารถเข้าไปกอด หรือสัมผัสมือของประชาชนด้วยตนเองได้ เป็นการปรับเปลี่ยนไปตามยุคสมัยนั่นเอง
• ห้ามลืมเตรียมเสื้อผ้าสีดำ ทุกครั้งที่เชื้อพระวงศ์เดินทางไปปฏิบัติภารกิจที่ต่างประเทศ ต้องจัดเตรียมเสื้อผ้าสีดำไปด้วยทุกครั้งเสมอ เพื่อเตรียมพร้อมสำหรับสถานการณ์ที่คาดไม่ถึง
• ต้องสื่อสารได้หลากหลายภาษา ทุกพระองค์จะถูกผลักดันให้สื่อสารได้อย่างน้อย 3 ภาษา เพื่อประโยชน์ทางการทูตในอนาคตนั่นเอง
• ต้องแต่งกายด้วยชุดสุภาพ จะต้องแต่งกายสุภาพอยู่ตลอดเวลา แม้จะอยู่ในเขตวังของตัวเองก็ตาม
• ห้ามกินหอย เมื่อต้องออกไปรับประทานอาหารนอกวัง ทุกพระองค์จะถูกสอนว่าไม่ให้รับประทานหอย เพราะว่าอาหารชนิดนี้มีแนวโน้มที่จะก่อให้เกิดอาหารเป็นพิษ มากกว่าอาหารชนิดอื่น ๆ
• คำนับเสมอ เมื่อไหร่ก็ตามที่ต้องเข้าเฝ้า หรือเดินสวนกัน ทุกคนต้องแสดงความเคารพ โดยผู้ชายต้องโค้งคำนับ ส่วนผู้หญิงจะต้องถอนสายบัวทุกครั้งเสมอ
• การร่วมโต๊ะรับประทานอาหาร เมื่อควีนเอลิซาเบธที่ 2 รับประทานอาหารคำสุดท้าย ทุกคนบนโต๊ะต้องหยุดทานอาหารทันที
• ในงานแต่งต้องมีเด็กน้อยเสมอ โดยในงานแต่งของสมาชิกราชวงศ์ต้องมีเด็กอายุไม่เกิน 8 ขวบที่เราเรียกกันว่า Page Boy และ Flower Girl มาเป็นสังขีพยานเสมอ
• ต้องสวมหมวกในงานกลางวัน ทุกครั้งที่ต้องออกงานอย่างเป็นทางการ ฝ่ายหญิงจะต้องสวมหมวกไปร่วมงานทุกครั้ง เพื่อบ่งบอกถึงสถานะของสตรีสูงศักดิ์ในอังกฤษ
• ต้องสวมเทียร่าในงานกลางคืน หากต้องไปร่วมงานตั้งแต่ 6 โมงเป็นต้นไป ฝ่ายหญิงต้องสวมเทียร่า แต่ในปัจจุบันนี้ความนิยมการสวมเทียร่าลดน้อยลงไป เพราะไม่เข้ากับยุคสมัย จึงเลือกใส่เฉพาะงานสำคัญ หรือเลือกใส่เป็นเครื่องประดับอัญมณีชั้นสูงแทน
• ท่านั่งของสุภาพสตรี ฝ่ายหญิงจะต้องนั่งหลังตรง เข่าชิด ข้อเท้าชิด หรือไขว้ข้อเท้าเข้าหากัน
• เปลี่ยนชื่อเมื่อแต่งงาน เมื่อสมาชิกราชวงศ์แต่งงาน ต้องได้รับการแต่งตั้งให้ใช้ชื่อใหม่ทันที
• การแต่งงานต้องได้รับการอนุญาตจาก ควีนเอลิซาเบธที่ 2 รวมถึงการหมั้นหมายด้วยเช่นกัน แต่ในปัจจุบันนี้จะได้รับอนุญาตเป็นส่วนใหญ่ แต่เป็นเพียงขั้นตอนหนึ่งเท่านั้น
• ห้ามเล่นเกมเศรษฐี เพราะอาจเป็นจุดกำเนิดที่ทำให้เกิดขัดแย้งด้านผลประโยชน์ในครอบครัวได้นั่นเอง
• ตำนานดอกเมอร์เทิล เป็นธรรมเนียมปฏิบัติที่ยึดถือมาตั้งแต่ปี ค.ศ.1840 ของเจ้าสาวสมาชิกราชวงศ์ ที่ต้องถือช่อดอกไม้ และและมีดอกเมอร์เทิลรวมอยู่ในนั้นด้วย
• หลายหน้าที่ของกระเป๋า เมื่อควีนเอลิซาเบธที่ 2 ย้ายกระเปามาถือคล้องที่แขนขวา นั่นเป็นสัญญาณว่าพระราชินีต้องการตัดบทสนทนากับคน ๆ นั้น เช่นเดียวกันเมื่อถือกระเป๋าขึ้นมาบนโต๊ะอาหาร นั่นเป็นสัญญาณแจ้งให้ทราบว่าทุกคนต้องจบอาหารในมื้อภายใน 5 นาที
• ห้ามรับประทานกระเทียม เพราะว่าควีนเอลิซาเบธที่ 2 ไม่ปลื้มกระเทียม ทำให้ทุกเมนูในพระราชวังจะไม่มีกระเทียมปนอยู่เลย
• ต้องเป็นสไลต์ผู้รอบรู้ โดยจะต้องเรียนรู้รสนิยมการแต่งกายของสมาชิกราชวงศ์ อย่างควีนเอลิซาเบธที่ 2 ที่ทรงหลงใหลกับเสื้อผ้าสีสันสดใส ฉะนั้นในตู้เสื้อผ้าของพระองค์มักจะมีแต่เสื้อผ้าสีชมพู สีเหลือง สีส้ม สีฟ้า สีเขียว และสีม่วงเป็นอย่างมาก

หลังจากนั้นมา การตัดสินใจปรับเปลี่ยนขนบธรรมเนียมที่เด็ดขาดของพระองค์ ทำให้ประเทศเปลี่ยนไปตลอดกาล แม้ว่าจะมีหลายฝ่ายเข้ามาวิพากวิจารณ์มากมาย ซึ่งอาจทำให้ความศักดิ์สิทธิ์ของราชวงศ์ลดน้อยถอยลงไป แต่สุดท้ายก็เป็นเครื่องพิสูจน์ให้เห็นถึงการตัดสินใจที่ถูกต้องของพระองค์ และภาพลักษณ์ใหม่นี้ ทำให้คะแนนนิยมของประชาชน รวมถึงความรัก ความเทิดทูนของประชาชนที่มีต่อพระราชวงศ์ให้กลับมาแน่นแฟ้น และดีได้มากกว่าเดิม

⭐️การเปลี่ยนแปลง หลังควีนเอลิซาเบธที่ 2 สวรรคตลง

         เมื่อวันที่ฟ้าหม่นกลางกรุงลอนดอน รหัสลับที่ว่า “London Bridge is Down” จะถูกแจ้งโดยสำนักพระราชวังไปยังนายกรัฐมนตรีทันที นั่นหมายความว่า “ควีนเอลิซาเบธที่ 2 เสด็จสวรรคต” ซึ่งหลังจากนี้ จะเกิดการเปลี่ยนแปลงต่าง ๆ ตามมามากมาย ได้แก่

👑รัชทายาทขึ้นครองราชย์ คือเจ้าฟ้าชายชาลส์ (Prince Charles) ที่รอคอยบัลลังก์ที่ยาวนานมากที่สุดในประวัติศาสตร์ มาตั้งแต่ ปี 1969 จนถึงปัจจุบัน ซึ่งโดยธรรมเนียมแล้วการขึ้นเป็นกษัตริย์องค์ใหม่ สิ่งแรกที่ต้องทำคือการตั้งชื่อให้เป็นสิริมงคล และหากว่าชื่อ ตำแหน่งเหมือนกัน ต้องใส่ลำดับเลขเพื่อเป็นการให้เกียรติบรรพบุรุษ และเพื่อไม่ให้เกิดความสับสนนั่นเอง เจ้าฟ้าชายชาลส์ จึงใช้ชื่อในการขึ้นครองราชย์เป็นกษัตริย์ว่า “พระราชาธิบดีชาลส์ที่ 3 หรือ KING Charles III” นอกจากนี้ยังต้องแบกรับหน้าที่ในตำแหน่งอื่น ๆ ต่อจากควีนเอลิซาเบธที่ 2 ทั้งการเป็นประมุขในเครือจักรภพ และประมุขในทางศาสนา หรือที่เราเรียกกันว่า “คริสตจักรแห่งอังกฤษ”

👑ลำดับการขึ้นครองราชย์เปลี่ยนแปลงไป การจัดลำดับสืบสันติวงศ์ลำดับที่ 1 ต้องเปลี่ยนแปลงไปให้ลูกชายคนโตของคิงชาลส์ นั่นคือ “เจ้าชายวิลเลียม” และเริ่มจัดอันดับในครอบครัวของเจ้าชายวิลเลียม เป็นลำดับที่ 2 3 4 5.... เป็นต้นไป จนกระทั่งไม่มีใครมาสืบสานต่อ ถึงจะถูกเปลี่ยนลำดับไปอีกครอบครัวหนึ่งที่เป็นพี่น้องของเจ้าชายวิลเลียมนั่นเอง ซึ่งหากย้อนกลับไปในสมัยก่อนการจัดลำดับรัชทายาทจะนับลูกผู้ชายขึ้นมาก่อน ส่วนลูกผู้หญิงจะถูกข้ามไป แต่เมื่อควีนเอลิซาเบธที่ 2 ขึ้นมาครองราชย์ จึงปรับเปลี่ยนกฎและขนบธรรมเนียมใหม่ให้ผู้หญิง และผู้ชายเท่าเทียมกันจนถึงปัจจุบัน

🎶เปลี่ยนเพลงประจำชาติในรอบ 70 ปี เพลงชาติ God Save The Queen ที่คุ้นชินหูของประชาชนสหราชอาณาจักรมาตั้งแต่สมัยศตวรรษที่ 18 ต้องเปลี่ยนเป็น God Save the King ซึ่งมีความหมายว่า ขอพระเจ้าทรงคุ้มครองพระราชา

💡เกร็ดเล็กเกร็ดน้อย

        ปิดท้ายเกร็ดความรู้ของคำศัพท์ยาก ๆ ที่หลายคนอาจไม่คุ้นชิน และไม่รู้ว่าจริง ๆ แล้ว มันมีความหมาย และมีเรื่องราวแอบซ่อนอยู่

1. คำว่า “เครือจักรภพ” (Commonwealth) นั่นหมายถึง กลุ่มประเทศ หรือรัฐ ที่มีการปกครองของตัวเอง แต่มีการยอมรับนับถือประมุขร่วมกัน เช่นเครือจักรภพอังกฤษที่ผ่านมา ที่มีควีนเอลิซาเบธที่ 2 เป็นประมุขของชาวสหราชอาณาจักร และเครือจักรภพอื่น ๆ เช่นประเทศ แคนาดา ออสเตรเลีย นิวซีแลนด์ จาเมกา ปาปัวนิวกินี เป็นต้น
2. คำว่า “เอลิซาเบธ ที่ 1” และ “เอลิซาเบธ ที่ 2” แม้ชื่อของทั้งสองพระองค์จะเหมือนกัน แต่ความจริงแล้วไม่ได้เป็นแม่ พี่น้อง หรือญาติกัน เพราะว่าชาวต่างชาติมักจะมีการตั้งชื่อที่ซ้ำ หรือคล้ายกัน รวมถึงระยะเวลาการปกครองอยู่ห่างกันถึง 400 ปี
3. คำว่า “ราชวงศ์” หมายถึง วงศ์ตระกูลของกษัตริย์ หรือสืบราชสมบัติการเป็นผู้ปกครองประเทศจากตระกูลเดียวกัน ซึ่งราชวงศ์ที่มีการปกครองประเทศยาวนานที่สุดในประวัติศาสตร์ คือ ราชวงศ์เบญจมาศ หรือ ราชวงศ์ยามาโตะ ในประเทศญี่ปุ่น รวมเวลากว่า 1,359 ปี

นอกจากจะได้เติมเต็มเกร็ดความรู้เล็ก ๆ น้อยไปแล้ว ทุกคนยังสามารถเพลิดเพลินไปกับเรื่องราวในประวัติศาสตร์แบบเข้าใจง่าย ๆ กับครูพี่วิว ผ่านทางรายการ “สังคมสนุกคิด” ทุกวันศุกร์ เวลา 18.40 น. ทาง ALTV ช่อง 4 ทีวีเรียนสนุก 👈 (คลิก)

อ้างอิงข้อมูลจาก BBC News, Thairath, Thestandard, Matichon Online, Wikipedia.org, Vogue Thailand