ALTV All Around
ALTV News
บทความอื่นจาก Thai PBS
ALTV All Around
ALTV News
บทความ Thai PBS
5 วิธีเรียนภาษาไทยให้ไม่เบื่อ
แชร์
ชอบ
5 วิธีเรียนภาษาไทยให้ไม่เบื่อ
27 ต.ค. 65 • 06.00 น. | 4,601 Views
ขนาดอักษร : กลาง
ALTV CI

หากถามเด็ก ๆ ว่าชอบวิชาอะไร “ภาษาไทย” อาจไม่ใช่วิชาในใจอันดับต้น ๆ อาจเป็นเพราะภาษาไทยมีหลักไวยากรณ์ที่ซับซ้อน ไหนจะโคลงกลอนและอาขยานต่าง ๆ ส่วนใหญ่มักสอนให้ ท่องจำ” เพื่อใช้ในการสอบมากกว่าการนำไปเชื่อมโยงกับชีวิตประจำวัน จริงอยู่ที่การเรียนแบบท่องซ้ำ ๆ ทำให้เราจำได้ขึ้นใจ แต่บางครั้งก็เริ่ม “ง่วง” และเกิดความเบื่อหน่าย เพราะสมองไม่ได้ถูกกระตุ้นให้ใช้จินตนาการและความเข้าใจ สุดท้ายกลายเป็นว่าไม่ชอบวิชาภาษาไทยไปเลย

เมื่อพูดถึงโลกแห่งการเรียนการสอน ผอ.วิเชียร ไชยบัง “ครูใหญ่โรงเรียนนอกกะลา” นักจิตวิทยาการศึกษา ท่านได้กล่าวว่า ทุกภาษาในโลกมีแนวคิดการเรียนการสอนอยู่ 2 แบบ ได้แก่ 

  1. แบบองค์รวม (Whole Language Approach) คือ การสอนภาษาแบบธรรมชาติ เน้นให้เด็กเรียนรู้ทักษะทางภาษาด้วยตัวเอง จากประสบการณ์และสิ่งแวดล้อมรอบตัว สร้างการเรียนรู้อย่างต่อเนื่อง สามารถนำไปในชีวิตจริงได้
  2. การเรียนแบบท่องจำ เน้นให้เด็กท่องซ้ำ ๆ จนจำได้ ใช้กับการท่องพยัญชนะ สระ เพื่อนำมาผสมให้เป็นคำ ซึ่งวิธีนี้ก็ไม่ได้แย่ แต่อาจทำให้เด็กขาดความเข้าใจในภาษาไทยอย่างลึกซึ้งและอาจไม่รู้วิธีใช้อย่างถูกต้อง

ดังนั้นในโลกนี้ก็มีเทคนิคมากมายที่ช่วยให้เรียนรู้ภาษาได้สนุกยิ่งขึ้น และเพื่อเป็นการ “ออกจากกรอบการท่องจำ” ALTV จึงขอแนะนำวิธีง่าย ๆ ในการเรียนรู้ภาษาไทยอย่างมั่นใจและมีความสุข ซึ่งคุณครู ผู้ปกครอง และคนทั่วไปสามารถนำประยุกต์ใช้กับการเรียนการสอนได้อย่างร่วมสมัย

📖เรียนรู้จาก “วรรณกรรม”

นิทาน ตำนาน นวนิยาย หรือเรื่องสั้น ล้วนเป็นเรื่องที่แต่งขึ้นเพื่อบอกเล่าเรื่องราวด้วยภาษาที่ไพเราะ เรียบง่าย และมีภาพประกอบที่สวยงาม จึงมีความน่าสนใจมากกว่าตำราเรียนพื้นฐานทั่วไป

หนังสือวรรณกรรมนั้นเต็มไปด้วยวลี สำนวน คำอุปมาอุปไมย ร้อยกรอง มีประโยชน์ช่วยพัฒนาความสามารถเรื่องการสื่อสาร อ่านออก เขียนได้ นอกจากนี้ผู้อ่านยังได้ฝึกจับใจความ การตีความ สร้างความเข้าใจได้อย่างลึกซึ้ง และนำไปสู่นิสัย "รักการอ่าน"

การเรียนภาษาไทยผ่านวรรณกรรมเป็นเทคนิคหนึ่งที่ได้ต้นแบบมาจาก “โรงเรียนลำปลายมาศพัฒนา จ.บุรีรัมย์” โดยวางแผนหลักสูตรให้กับนักเรียนตั้งแต่ระดับอนุบาลถึงมัธยมต้น เป้าหมายเพื่อให้เด็ก ๆ ได้เรียนรู้การสื่อสาร ฝึกการเชื่อมโยงภาษา จัดการระบบความคิด ฝึกวิเคราะห์ และนำสาระที่ได้มาช่วยการตัดสินใจ แก้ไขปัญหา ซึ่งในแต่ละเทอม แต่ละระดับชั้น ก็จะเลือกวรรณกรรมที่แตกต่างกันออกไป ตัวอย่างวรรณกรรม เช่น

  • อนุบาล 3 | นิทานสระแสนสนุก
  • ป.1 | คุณกบกับคุณคางคกเพื่อนรัก (อาร์โนล์ด โลเบล)
  • ป.2 | สติ๊กเกอร์เด็กไม่ดี (ฮวัง ซอน มี)
  • ป.3 | เทวดาที่โหล่ (โอคะดะ จุน)
  • ป.4 | เจค็อบ คนทำขนมปัง (โนอาห์ เบน ซี)
  • ป.6 | ฉลาดเกินหน้าหมาป่า/ สภาวะลำบากของหนูเลมมิงจ์ (เดวิด ฮัทชินส์)
  • ม.1 | ขุมทรัพย์สุดปลายฝัน The Alchemist (เปาโล คูเอลญู)
  • ม.2 | ไม่มีหญิงสาวในบทกวี (ซะการีย์ยา อมตยา)
  • ม.3 | เพื่อนยาก (จอห์น สไตน์เบ็ก) / บาปของนักบุญ (ลีโอ ดอยสตอย)

 

5 เคล็ดลับง่าย ๆ ที่จะช่วยให้เรียนรู้ภาษาไทยผ่านการอ่านวรรณกรรมได้อย่างมีประสิทธิภาพ

  • เลือกเรื่องที่สนใจจริง ๆ อาจจะเลือกจากหน้าปก ภาพประกอบ เนื้อเรื่องที่ชอบ หรือนักเขียนคนโปรด แนะนำว่าควรเริ่มจากนิทาน บทกวี หรือเรื่องสั้นก่อน เพราะหนังสือเหล่านี้มีคำศัพท์พื้นฐานและใช้โครงสร้างประโยคง่าย ๆ เพื่อให้คุณสนุกกับการเรียนรู้ สามารถติดตามผลงานของ "5 กวีนิพนธ์ไทย ผู้สั่นสะเทือนหัวใจด้วยภาษา" ได้ที่นี่ (คลิก)
  • อ่านออกเสียง เพราะการอ่านและฟังในเวลาเดียวกันช่วยปรับการใช้ภาษาของเราให้ถูกต้อง คำไหนเคยใช้ผิดก็จะเรียนรู้ โดยฝึกอ่านให้เป็นเสียงพูดแบบธรรมชาติที่สุด นอกจากนี้ การอ่านออกเสียงยังช่วยให้คุณจดจ่อกับภาษามากขึ้นด้วย
  • อ่านจับประเด็น ขีดเส้นใต้คำศัพท์และค้นคว้าความหมาย
  • ตีความ จากสิ่งที่หนังสือไม่ได้บอก หรือมองหาจุดเชื่อมโยงกับเรื่องใกล้ตัว ค่านิยม ความเชื่อของสังคมในแต่ละยุค
  • กระโดดเข้าไปเรียนรู้จากในสื่ออื่นบ้าง เพราะภาษาไทยมีอยู่รอบตัวไม่ใช่เพียงอยู่เพียงแค่ในหนังสือ เช่น การ์ตูนช่อง โปสเตอร์โฆษณา งานเขียนรีวิว และหนังสั้น

🎵เรียนรู้จาก “บทเพลง” 

เสียงเพลง” เป็นสื่อการเรียนรู้ที่ “สนุก”และช่วยเรื่องการ “จดจำ” ง่ายที่สุด แถมเด็ก ๆ ยังสามารถเรียนรู้ได้แม้หลังเลิกเรียน เนื้อร้องและท่วงทำนองที่อยู่ในบทเพลงจะช่วยดึงดูดความสนใจ ทำให้เด็กรู้สึกเพลิดเพลินควบคู่กับการฟังคำศัพท์และฝึกการออกเสียง ลองสังเกตดูสิว่า เด็กเล็กทั้งหลายเรียนรู้คำพูดและท่าทางต่าง ๆ ได้อย่างไร หากไม่ใช่จากเพลงที่คุณครูและผู้ปกครองเปิดให้ฟังซ้ำ ๆ เช่น เพลงช้าง ช้าง ช้าง น้องเคยเห็นช้างหรือเปล่า หรือเพลงก. เอ๋ย ก. ไก่ นั่นก็หมายความว่าบทเพลงนั้นทำหน้าที่เป็นครูภาษาไทยได้ดีทีเดียว

นอกจากนี้ เพลงฮิตติดกระแส เพลงลูกทุ่ง หรือเพลงดังยุคเก่า ยังเชื่อมโยงกับวัฒนธรรมการใช้ภาษา คำพูดติดปาก หรือค่านิยมของสังคมในแต่ละช่วง เพลงบางเพลงยังมีสัมผัสนอก สัมผัสใน คล้ายกลอนแปดซึ่งนำมาปรับใช้ในวิชาเรียนได้ ยกตัวอย่าง เพลง รักคือฝันไปของ สาว สาว สาว 

 

รักมิใช่ ดวงดาว เมื่อพราวแสง

ใช่ร้อนแรง ดั่งแสง อาทิตย์ส่อง

รักมิใช่ ภูผา สุดจับจอง

ใยใครมอง หารัก กันทำไม…

 

สรุปคือ “เพลง” เป็นสื่อที่ช่วยในการจดจำคำศัพท์และหลักไวยากรณ์ได้ดีกว่าการพูดเพียงอย่างเดียว เรียกได้ว่าได้ทั้งความสนุกและทักษะด้านภาษาไปพร้อม ๆ กัน

🎞️เรียนรู้จาก “ซีรีส์และภาพยนตร์”

ในแง่ของการเรียนรู้ ละคร ซีรีส์ หรือภาพยนตร์ ถือเป็นสื่อรูปแบบหนึ่งที่ให้ประโยชน์หลายด้าน เช่น มอบประสบการณ์สุดตื่นเต้น สร้างแรงบันดาลใจ เสียงหัวเราะ ช่วยเยียวยาจิตใจ และให้ความรู้ใหม่ ๆ ในขณะเดียวกันก็ช่วยพัฒนาทักษะด้านภาษาได้อย่างน่าสนใจ เพราะได้อรรถรสทั้งภาพและเสียง เนื้อเรื่องหลากหลาย มีเหตุการณ์สมมติที่เต็มไปด้วยบทสนทนาและคำศัพท์ ผู้เรียนจะได้ใช้ประสาทสัมผัส 2 อย่าง คือ การมองเห็นและการได้ยิน ทำให้การเรียนรู้มีประสิทธิภาพมากขึ้น

 

ละครและภาพยนตร์มีหลายแนวให้เลือก ต่างคนต่างชอบไม่เหมือนกัน แต่ถ้าจะให้ดีก็ควรเลือกแนวที่ “เหมาะสม” กับการเรียนรู้ภาษาไทยให้สนุกกว่าเดิม ยกตัวอย่างการดูละครย้อนยุค แนวข้ามเวลาและจักร ๆ วงศ์ ๆ เช่น บุพเพสันนิวาส, ทวิภพ, สี่ยอดกุมาร, ขวานฟ้าหน้าดำ, สิงหไกรภพ ผู้ชมจะได้เรียนรู้ภาษาของคนสมัยก่อน มีคำศัพท์โบราณ คำราชาศัพท์ รวมทั้งความรู้ทางประวัติศาสตร์ วิถีชีวิต การแต่งกาย และอาหารการกินที่สอดแทรกตลอดทั้งเรื่อง เช่น ละคร “จากเจ้าพระยาสู่อิรวดี” แม้เรื่องราวตัวละครจะใช้ภาษาพม่าเสียส่วนใหญ่ แต่ผู้ชมจะได้ค้นคว้าและเรียนรู้รากศัพท์คำไทยที่ยืมมาจากภาษาพม่า เช่น คำว่า “จวน” หมายถึงบ้านพักเจ้าเมือง และคำว่า “ส่วย” หมายถึงเชลย เป็นต้น รวมถึงความรู้ด้านวรรณกรรมเรื่อง “อิเหนา”

 

🎮เรียนรู้จาก "เกม"

ทุกคนต่างรู้อยู่แล้วว่า ข้อดีของการเล่นเกมคือคลายเครียด แต่ประโยชน์ที่เหนือกว่านั้นคือการได้พัฒนาสมองและฝึกความจำไปพร้อม ๆ กัน มีงานวิจัยพบว่า “เกม” ควรเป็นส่วนหนึ่งของการเรียนภาษาของเด็ก ๆ เพื่อเสริมประสบการณ์ด้านภาษาและการนำไปใช้ รูปแบบของเกมที่มีการแข่งขัน หรือตะลุยให้ผ่านแต่ละด่านจะช่วยกระตุ้นความพยายามและความตั้งใจเพื่อชัยชนะ

 

อีกหนึ่งข้อดีของการเรียนรู้ภาษาไทยผ่านเกม ช่วยลดอาการกลัวความผิดพลาด หากผิดก็เริ่มเล่นใหม่ได้ ต่างจากการเรียนในห้องเรียนที่มีความกดดันมากกว่า เพราะกลัวว่าเมื่อผิดแล้วจะโดนตำหนิหรือลงโทษ ทำให้ขาดความมั่นใจในการใช้ภาษา สำหรับเกมฝึกภาษาไทยที่น่าสนใจ สามารถนำไปปรับใช้ในการเรียนออนไลน์ได้อย่างไม่น่าเบื่อ เช่น

  • เกมไล่ล่ามาตราตัวสะกด (คลิก)
  • เปิดกล่องราชาศัพท์ (คลิก)
  • ชวนคิดพิชิตวงล้อคำประวิสรรชนีย์ (คลิก)

🎭สวมบทบาทสมมติ

ความสุขของการได้เล่นบทบาทสมมติ คือ เราจะเป็น “ใครก็ได้” ที่อยากเป็น เช่น เจ้าหญิง นักรบ ซูเปอร์ฮีโร เศรษฐี หรือคนดัง ได้ตามจินตนาการ อีกทั้งยังทำให้กล้าแสดงออก กล้าพูด กล้าสื่อสารมากขึ้น

 

การแสดงหรือการสวมบทบาทเป็นสื่อการเรียนรู้ที่มีความเป็นธรรมชาติ มีหัวใจสำคัญอยู่ที่การสื่อสารที่ออกมาจากความคิด และการใช้ภาษาที่สร้างสรรค์ นอกจากนี้ยังช่วยสร้างการมีปฏิสัมพันธ์กับผู้อื่น เรียนรู้ที่จะเข้าใจความคิดและความรู้สึกของตัวละครที่ได้สวมบทบาท

 

ประโยชน์ของการเรียนภาษาจากการแสดง คือการได้เรียนรู้ “คำศัพท์” หรือ “โครงสร้างประโยคใหม่” จากการพูดซ้ำ ๆ ตามบทบาทและสถานการณ์ที่ได้รับ ซึ่งมีส่วนช่วยเรื่อง “การจดจำ” แตกต่างจากการให้ท่องจำแบบที่ใช้ในห้องเรียน ตรงที่สถานการณ์ในละครมีความหลากหลาย ช่วยเปิดโอกาสให้เรานำสิ่งที่เรียนรู้ได้มาใช้ในชีวิตจริง

 

มีการศึกษาพบว่า การนำนิทานพื้นบ้านหรือวรรณคดีไทยมาจัดกิจกรรมให้นักเรียนสวมบทบาทสมมติ ช่วยเพิ่มทักษะการอ่านภาษาไทยได้ดีขึ้นอย่างเห็นได้ชัด นักเรียนเกิดความสนุกสนานและสนใจเรื่องราวตั้งแต่ต้นจนจบ

 

เคล็ดลับความสำเร็จในการสวมบทบาทในห้องเรียน

  • คุณครูต้องเตรียมความพร้อม ด้วยการพิจารณาบทบาทสมมติว่าเหมาะสมกับผู้เรียนหรือไม่ และตรวจดูความถูกต้องของภาษาให้ดีซึ่งบทบาทต้องสอดแทรกคำศัพท์ใหม่ ๆ
  • ทำให้เหมือนจริงที่สุด สิ่งที่จะช่วยให้การสวมบทบาทสมมติสนุกและน่าจดจำยิ่งขึ้น ควรมีฉาก การแต่งกาย และอุปกรณ์ประกอบฉากที่สมจริง เช่น หากเล่นเป็นพ่อครัว ก็ควรมีชุดพ่อครัว กระทะ ตะหลิว หรือฉากห้องครัวเป็นส่วนประกอบ เพื่อการเข้าถึงบทบาทที่ได้รับ แต่ควรระวังอุปกรณ์ที่เป็นอาวุธได้ เช่น ดาบ ปืน ธนู
  • มีพจนานุกรมเดินตาม ขณะที่นักเรียนฝึกการแสดงบทบาทสมมติ อาจติดอยู่กับคำและวลีในขั้นฝึกซ้อม คุณครูสามารถคอยแนะนำและให้ความช่วยเหลือตามความจำเป็น หรืออาจให้แบบฝึกหัดแก่นักเรียนในการค้นคว้าความหมายได้อย่างอิสระ
  • เรียนรู้ข้อผิดพลาด แน่นอนว่าไม่มีใครเรียนการแสดงมาก่อน เรื่องการต่อบทผิดพลาดเป็นเรื่องธรรมดา แนวทางเรียนรู้ก็คือ จดบันทึกคำหรือประโยคที่มักพูดผิดบ่อย ๆ ไว้บนกระดาน หรืออัดคลิปไว้เพื่อทบทวน จากนั้นค่อยหาทางแก้ไขร่วมกัน
  • ใช้จินตนาการและสนุกกับการแสดงให้เต็มที่ ถ้ามั่นใจแล้วก็ปล่อยทุกอย่างให้เป็นไปตามธรรมชาติ
  • ดูแล้วช่วยชี้แนะ ในฐานะ "ผู้ชม" ครูผู้สอนควรเสนอความคิดเห็นและแนะนำในตอนท้าย เพื่อสอนแง่คิดและหลักการนำไปใช้

การเรียนรู้ภาษาไทยไม่ได้ถูกจำกัดแค่ในห้องเรียนหรือการท่องจำแบบเดิม ๆ ทุกคนสามารถเรียนรู้ได้ทุกที่ ทุกเวลา สุดท้ายแล้วเป้าหมายของการเรียนภาษาก็เพื่อการสื่อสารตามความต้องการ เข้าใจความหมาย สามารถนำไปใช้ต่อยอดการเรียนรู้ใหม่ ๆ ในชีวีต

 

💡คำศัพท์น่าสน

  • ไวยากรณ์ หมายถึง หลักของภาษาที่ว่าด้วยตัวอักษร การอ่าน การเขียน และการใช้ตัวอักษรที่ถูกต้อง มาจากคำภาษาสันสกฤตว่า "วฺยากรณ' (อ่าน วฺยา-กะ –ระ -นะ)
  • อิรวดี หรือ เอราวดี เป็นชื่อแม่น้ำสายที่ใหญ่ที่สุดของประเทศเมียนมา (พม่า) มีรากศัพท์มาจากภาษาบาลี ซึ่งเป็นชื่อของช้างเอราวัณ (ช้างเผือก) พาหนะของพระอินทร์
  • คำประวิสรรชนีย์ คือ คำที่ออกเสียงสระอะ โดยมีรูปสระ_ะ กำกับอยู่ เช่น กระทะ, มะระ, ตะปู เป็นต้น
  • คำอุปมาอุปไมย หมายถึง ถ้อยคำหรือสำนวนเชิงเปรียบเทียบ อุปมา คือ สิ่งที่ยกมาเปรียบเทียบ ส่วนอุปไมย คือสิ่งที่ถูกเปรียบเทียบ เช่น สวยราวกับนางฟ้า, ดำเหมือนอีกา เป็นต้น
  • ปฏิสัมพันธ์ หมายถึง ความสัมพันธ์, ความเกี่ยวข้องกัน ในด้านสังคมอาจหมายถึงความสัมพันธ์ระหว่างบุคคลหรือกลุ่มคน เช่น ครู-นักเรียน, ประเทศไทย-ประเทศพม่า เป็นต้น

อุปสรรคในการเรียนออนไลน์ของเด็ก ๆ ใน ยุค New Normal มีทางออกเสมอ สามารถเรียนรู้แนวทางที่ "เข้าท่า" จากกูรูด้านการศึกษาได้ในรายการ ครูที่ปรึกษา (คลิก)

 

ขอบคุณข้อมูล: การเรียนรู้ด้วยหนัง (Learning by Cinemas : LBC) โดยพันเอก ดร.สุชาต จันทรวงศ์, คู่มือเขียนแผนออนไลน์โรงเรียนลำปลายมาศพัฒนา, แอ็คชั่นเอด ประเทศไทย

แท็กที่เกี่ยวข้อง
#เรียนภาษาไทยให้สนุก, 
#เคล็ดลับการเรียนภาษา, 
#เรียนภาษาไทยผ่านวรรณกรรม, 
#เรียนภาษาไทยจากเกม, 
#เกมฝึกภาษา, 
#เรียนภาษาไทยจากเพลง, 
#เพลงช้าง, 
#โรงเรียนลำปลายมาศพัฒนาจ.บุรีรัมย์, 
#อาร์โนล์ดโลเบล, 
#ฮวังซอนมี, 
#โอคะดะจุน, 
#ผอ.วิเชียรไชยบัง, 
#ครูใหญ่โรงเรียนนอกกะลา, 
#โนอาห์เบนซี, 
#เดวิดฮัทชินส์, 
#เปาโลคูเอลญู, 
#ซะการีย์ยาอมตยา, 
#ลีโอดอยสตอย 
ผู้เขียนบทความ
avatar
H. ARIGATO
หงส์ฟ้า
ทาสแมวผู้ Enjoy กับชีวิตเรียบง่าย มีความสุขกับสิ่งเล็ก ๆ
ALTV CI
LearnMore
LearnMore
ALTV All Around
ผู้เขียนบทความ
avatar
H. ARIGATO
หงส์ฟ้า
ทาสแมวผู้ Enjoy กับชีวิตเรียบง่าย มีความสุขกับสิ่งเล็ก ๆ
แท็กที่เกี่ยวข้อง
#เรียนภาษาไทยให้สนุก, 
#เคล็ดลับการเรียนภาษา, 
#เรียนภาษาไทยผ่านวรรณกรรม, 
#เรียนภาษาไทยจากเกม, 
#เกมฝึกภาษา, 
#เรียนภาษาไทยจากเพลง, 
#เพลงช้าง, 
#โรงเรียนลำปลายมาศพัฒนาจ.บุรีรัมย์, 
#อาร์โนล์ดโลเบล, 
#ฮวังซอนมี, 
#โอคะดะจุน, 
#ผอ.วิเชียรไชยบัง, 
#ครูใหญ่โรงเรียนนอกกะลา, 
#โนอาห์เบนซี, 
#เดวิดฮัทชินส์, 
#เปาโลคูเอลญู, 
#ซะการีย์ยาอมตยา, 
#ลีโอดอยสตอย 
แชร์
ชอบ
ติดตามเรา