“เด็กไทยเล่นพนันมากถึง 2.8 ล้านคน อายุน้อยสุดที่เล่นคือ 7 ขวบ ส่วน 5 อันดับการพนันที่เด็กเล่นมากสุด ไพ่-บิงโก-หวยใต้ดิน-หวยรัฐ-ฟุตบอล  ที่สำคัญปัญหาการพนันเป็นจุดเริ่มต้นของการคอร์รัปชั่น”

ดร.รัชนิกร  ชลไชยะ  อาจารย์ประจำหลักสูตรคณิตศาสตร์ศึกษา  ม.เทคโนโลยีพระจอมเกล้าธนบุรี  กล่าวว่า สาเหตุสำคัญที่ทำให้เด็กและเยาวชนเล่นการพนันมากขึ้น มาจากพฤติกรรมของวัยรุ่นที่ชอบการแสวงหาความตื่นเต้น การเลียนแบบเพื่อนเพื่อเข้าสังคม  การแก้ปัญหาควรสร้างพื้นที่กิจกรรม หรือเพิ่มพื้นที่สีเขียวและสีขาวให้กับเด็กและเยาวชน เพื่อเป็นการแก้ไขปัญหา และทำให้เด็กห่างไกลจากการพนัน

โดยเฉพาะช่วงปิดเทอม  ผู้ปกครองต้องหมั่นเคยสังเกตพฤติกรรมของลูกหลาน  ที่นั่งอยู่หน้าจอคอมพิวเตอร์ท่องโลกออนไลน์ หรือเล่นเกมเป็นเวลานานๆ อาจต้องหันมาสนใจเด็กกลุ่มนี้เป็นพิเศษ เพราะขณะนี้มี "เว็บไซต์พนันออนไลน์" นับแสนเว็บในโลกโซเชียล   

ครอบครัว  มีส่วนสำคัญในการป้องกันเด็กติดการพนัน โดย 1.ควบคุมการเข้าเว็บไซต์ของเด็ก  2.ตั้งคอมพิวเตอร์ไว้ในห้องรวมเพื่อแชร์กันใช้   3.มีการพูดคุยเรื่องการพนันกับลูก และ 4.มีกติกาในการใช้อินเตอร์เน็ต  นอกจากนี้ควรหมั่นสังเกตว่าลูกติดการพนันหรือไม่   เพราะอาการติดการพนัน ถือเป็นโรคทางสุขภาพจิต โดยมีเกณฑ์การวินิจฉัยตามระบบจิตแพทย์อเมริกัน คือ ใช้เกณฑ์ 10 ข้อมาวัด โดยแยกเป็น 3 ด้าน ดังนี้

ด้านสุขภาพ 6 ข้อ ได้แก่ พฤติกรรมโกหก, พฤติกรรมยืมเงิน,พฤติกรรมการขาดโรงเรียน เกรดตก, ปัญหาการใช้เวลาอยู่คนเดียวมากขึ้น, เพิ่มความถี่ของพฤติกรรมอยู่คนเดียว, ทะเลาะกับพ่อแม่และเพื่อน   ด้านอารมณ์ 1 ข้อ ได้แก่ มีอารมณ์ขึ้นๆ ลงๆ เวลาเล่นได้จะมีความสุข เฮฮา สนุกสนาน ช่วงที่เล่นเสียจะหงอย เศร้า แยกตัว และด้านความคิด 3 ข้อ ได้แก่ คิดว่าเล่นแล้วจะชนะเสมอ, เล่นเพื่อหนีปัญหา โดยไม่คิดว่าสาเหตุที่เกิดปัญหามาจากการเล่น, คิดว่าตัวเองจะเลิกเมื่อไรก็ได้ แต่สุดท้ายก็ควบคุมตัวเองไม่ได้กลับมาเล่นใหม่

อาการของเด็กที่เป็นโรคติดการพนัน ส่วนใหญ่จะมีอาการซึมเศร้า ยิ่งพอโดนห้ามไม่ให้เล่นแล้วจะรู้สึกแย่ไปหมด บางครั้งจะมีความคิดฆ่าตัวตาย ต้องใช้ยาร่วมกับจิตบำบัด และครอบครัวบำบัดในการรักษา ซึ่งครอบครัวเป็นปัจจัยปกป้องที่สำคัญที่สุด ฝากพ่อแม่ช่วยสังเกตใช้เวลาหยุดของครอบครัวช่วงนี้ในการดูแล สังเกตพฤติกรรมลูก แล้วความรักจากพ่อแม่จะช่วยหยุดการติดพนันของลูกได้

วิธีการป้องกันลูกจากพนันออนไลน์ที่ดีที่สุด  คือการทำกิจกรรมร่วมกันระหว่างพ่อแม่ลูก เพราะพลังของครอบครัวสำคัญที่สุด   ใช้เวลาคุยกับลูกบ่อยๆ  คุณพ่อคุณแม่ควรคุยกับลูกบ่อยๆ อย่ารอให้เจอพฤติกรรมเสี่ยงถึงค่อยจัดการ โดยเด็กๆ ที่เสี่ยงต่อการติดพนันจะมีช่วงอายุ 9-13 ปี แต่ก็ไม่ควรซักไซ้จนลูกอึดอัด ให้เน้นเป็นการพูดคุยแบ่งปันเรื่องราวกัน และช่วงเวลาที่ดีในการคุยกันก็มักเป็นช่วงมื้อเย็น   การรู้เท่าทันพนันออนไลน์  ว่ามีช่องทางการเล่นที่ไหน จ่ายเงินอย่างไร ผ่านตรงไหนบ้าง จะช่วยทำให้คุณพ่อคุณแม่สอดส่องลูกได้ดีมากยิ่งขึ้น  หรือการสอนเด็กจากข่าวที่เกิดขึ้น  ยกกรณีตัวอย่างด้วยการนำข่าวที่มีบุคคลเล่นการพนันแล้วเจอผลลัพธ์ที่ไม่ดีมาเล่าให้ลูกฟัง เพื่อเป็นอุทาหรณ์ เพราะการทำให้ลูกเห็นตัวอย่าง ย่อมดีกว่าการพยายามบอกว่าการพนันเป็นสิ่งไม่ดีเฉยๆ

การกำหนดกฎระเบียบในครอบครัว สอนลูกด้วยเหตุผล จะทำให้เด็กเติบโตมาแบบมีเหตุผล ช่วยลดพฤติกรรมเสี่ยงลงได้  การเป็นตัวอย่างที่ดี  ทัศนคติของครอบครัวเป็นสิ่งสำคัญ เพราะลูกย่อมได้รับอิทธิพลในการใช้ชีวิตมาจากคุณพ่อคุณแม่ ซึ่งหากทัศนติในครอบครัวมองว่าการพนันเป็นสิ่งไม่ดี และพ่อแม่ไม่เล่นก็เป็นตัวอย่างเด็กซึมซับได้    การป้องกันเรื่องนี้ไม่จำเป็นต้องเคร่งเครียดเสมอไป เพราะคุณพ่อคุณแม่สามารถชักจูงลูกด้วยกิจกรรมที่เด็กสนใจ ไม่ว่าจะเป็น การออกกำลังกาย ชวนเล่นนอกบ้าน ชวนไปเที่ยว เป็นการสร้างความสัมพันธ์ที่ดีในครอบครัวกันด้วย

ดร.รัชนิกร  แนะ 7 วิธีหลีกเลี่ยงหายนะจากการพนัน  เพราะการใจจดใจจ่ออยู่กับการพนันเป็นเวลานาน มีโอกาสทำให้ใจหงุดหงิด ก้าวร้าวถูกกระตุ้นทางอารมณ์ นอกจากนี้ทำให้เสียเวลา เสียสมาธิในการเรียนการทำงาน อีกทั้งสัมพันธภาพในครอบครัวก็ด้อยลง    สำหรับคำแนะนำ  7 แนวทางในการป้องกันเพื่อไม่ให้ติดการพนัน  สถาบันครอบครัว ถือว่ามีความสำคัญที่สุดในการสร้างเกราะป้องกันให้เยาวชน การดูแลเอาใจใส่อย่างใกล้ชิดคงไม่เพียงพอ ถ้าไม่แสดงให้บุตรหลานเห็นว่าการเล่นการพนันเป็นตัวนำพาความหายนะมาสู่ครอบครัว ดังนั้นท่าทีของพ่อแม่ผู้ปกครองถือว่าเป็นเรื่องสำคัญที่ต้องแสดงให้เห็นว่า เอาจริง อย่าทำแค่เพียงขู่ หรือปลง หรือเซ็ง และก็ปล่อยให้ผ่านไป เพราะนั่นจะเป็นตัวแสดงให้เห็นว่าพ่อแม่หรือผู้ปกครองจริงจังด้วย

การเอาจริงไม่จำเป็นต้องอาศัยความเกรี้ยวกราดความรุนแรงก้าวร้าวก็ได้ วิธีการที่นุ่มนวลในการค่อยๆ ทำความเข้าใจ มีความอดทนในการแก้ปัญหาของบุตรหลานที่เกิดขึ้นจะเป็นสิ่งที่ทำให้บุตรหลานที่มีปัญหาเหล่านั้นยังคงอยู่ในสายตาของครอบครัวได้ดีกว่าใช้ความรุนแรงในการแก้ปัญหาจนเตลิดเปิดเปิงไป

ร่วมกันช่วยคิดช่วยแก้ปัญหา เมื่อบุตรหลานเกิดปัญหาจากการเล่นพนัน ถ้าแก้ไม่ได้หรือคิดไม่ออกให้พยายามปรึกษาหน่วยงานภาครัฐที่สามารถให้คำปรึกษาได้ เช่น หน่วยงานทางด้านการดูแลสุขภาพจิต หน่วยงานของสถานศึกษา เป็นต้น

สนับสนุนให้มีการดึงผู้ติดการพนันออกไปสู่กิจกรรมที่สร้างสรรค์ เช่น การออกกำลังกาย การสร้างกิจกรรมที่ส่งเสริมสัมพันธภาพอันดีให้กับคนในครอบครัว ลดการตำหนิติเตียน แต่หันมาชื่นชม เมื่อบุตรหลานที่ติดการพนันเหล่านั้นสามารถทำสิ่งที่ดีๆ และสร้างสรรค์ให้เกิดขึ้นได้   สังคมและครอบครัวต้องร่วมมือกันสร้างค่านิยมใหม่ เช่น ค่านิยมของการพอเพียง ไม่คิดรวยทางลัด เพราะมีโอกาสจะประสบความสำเร็จได้น้อยกว่าการมีความขยันหมั่นเพียรอย่างแท้จริง ไม่ให้ความสำคัญกับคนที่ดูเหมือนจะเป็นแบบอย่างของเยาวชนแต่ทำตัวไม่ดี ค่านิยมการสนใจกีฬาโดยไม่ต้องมีการพนันเข้ามาเกี่ยวข้อง รวมถึงร่วมกันรณรงค์ต่อต้านการเล่นพนันฟุตบอลอย่างสม่ำเสมอ

ผู้ที่ติดการพนันฝึกเอาชนะใจของตนเองให้ได้บ่อยครั้งและชื่นชมตัวเองทุกครั้งที่ทำสิ่งเหล่านี้ได้  เมื่อทำทุกวิถีทางไม่ได้แล้ว อีกหนทางหนึ่งที่พอจะช่วยบรรเทาได้  คือการปรึกษาบุคลากรทางด้านสุขภาพจิต มีหลายรายที่ได้รับการรักษา เช่นรับประทานยา การทำจิตบำบัดหาสาเหตุต้นตอ ก็ช่วยลดความรุนแรงของการติดพนันบอลลงได้พอสมควร