Eggs for a better life “ไข่เพื่อชีวิตที่ดีขึ้น” เป็นคำขวัญของ “วันไข่โลก” (World Egg Day) ในปีนี้ ซึ่งตรงกับวันที่ 14 ตุลาคม 2565 เพื่อเฉลิมฉลองคุณประโยชน์รอบด้านของไข่ ในฐานะที่เป็นมื้ออาหารสุดอร่อย มีคุณค่าทางโภชนาการ และหล่อเลี้ยงชีวิตผู้คน 

ทุกวันศุกร์ที่สองของเดือนตุลาคมในแต่ละปี เกษตรกรผู้ผลิตและแฟน ๆ ไข่ทั่วโลกต่างออกมาแบ่งปันสูตรอาหารและแสดงความรักด้วยวิธีต่าง ๆ ที่มีต่อ “ไข่” และเนื่องในวันไข่โลกปีนี้ ALTV จะพาทุกคนมาร่วมเฉลิมฉลองด้วยคำศัพท์ภาษาอังกฤษและเรื่องน่ารู้รอบไข่

🥚คำศัพท์ที่ซ่อนอยู่ใน “ไข่” 

ไข่ 1 ฟอง ประกอบด้วย เปลือกไข่และเยื่อเปลือกไข่ 11% ไข่ขาว 58% และไข่แดง 31 % ในภาษาอังกฤษเรียกได้ดังนี้

• egg shell = เปลือกไข่ คือชั้นนอกของไข่ที่มีความแข็งแต่เปราะบาง
• eggshell membrane = เยื้อเปลือกไข่ คือฟิล์มใสที่หุ้มเปลือกไข่ สามารถมองเห็นได้ตอนไข่สุก
• egg white = ไข่ขาว ศัพท์ทางวิชาการเรียกว่า albumen (แอลบู' เมน) คือของเหลวใสที่ล้อมรอบไข่แดง
• yolk = ไข่แดง คือส่วนสีเหลืองหรือสีส้มกลม ๆ ที่อยู่ตรงกลาง

ลักษณะนามของไข่ คนไทยมักเรียกเป็นฟอง ลูก หรือใบ แต่สำหรับฝรั่งไม่มีคำที่ใช้เจาะจงแต่จะเรียกตามจำนวนนับและเติมท้ายด้วย S หากมีมากกว่า 1 ฟอง เช่น 

• ไข่ 1 ฟอง = one egg
• ไข่ 10 ฟอง = 10 eggs
• ไข่ 12 ใบหรือ 1 โหล = a dozen eggs
• กล่องบรรจุไข่ เรียกว่า egg carton

ก่อนจะนำไข่มาทำเมนูอะไรสักอย่างก็ต้องมีการปลอก ตอก ตี สำหรับคำกริยาในภาษาอังกฤษใช้แบบนี้

• to break = ตอกไข่ หมายถึงการกะเทาะไข่ให้เกิดรอยร้าว
• to beat = ตีไข่ หมายถึงการกวนไข่เร็ว ๆ ในภาชนะ
• to crack = กระเทาะเปลือก (ไข่ต้ม) ให้เกิดรอยร้าว
• to peel = ปอกเปลือก

🥚คำศัพท์เมนูไข่ประจำครัว

Boiled egg = ไข่ต้ม เป็นการนำไข่ทั้งใบมาต้มในน้ำเดือด โดยความสุกแบ่งได้ 3 ระดับ คือ

1.Soft-boiled egg = ไข่ลวก ใช้เวลาต้มเพียง 2-3 นาที ไข่ขาวยังไม่สุกดีหรือสุกเป็นน้ำสีขาวใส ๆ และไข่แดงยังดิบอยู่

2.Medium-boiled egg = ไข่ต้มยางมะตูม ใช้เวลาต้มประมาณ 4-6 นาที ไข่ขาวเริ่มสุกพอดี ในขณะที่ไข่แดงกึ่งสุกกึ่งดิบและตรงกลางยังเยิ้มเมื่อผ่าออก

3.Hard- boiled egg = ไข่ต้มสุกทั้งใบ ใช้เวลา 10-15 นาที 

Fried egg = ไข่ดาว เป็นการตอกไข่สดใส่กระทะแบบไม่ต้องตีไข่ ทอดด้วยความร้อนปานกลางโดยไม่ให้ไข่แดงไม่แตก แบ่งความสุกได้ 4 ระดับ คือ

1.Sunny side up หรือ Sunny up = ทอดแบบไม่กลับด้าน ไข่แดงยังไม่สุกและไข่ขาวสุกพอดี

2.Over easy หรือ Runny = ทอดแบบกลับด้าน ไข่ขาวสุก ไข่แดงไม่สุก

3.Over medium หรือ Well = ทอดแบบกลับด้าน ไข่ดาวสุกปานกลาง

4.Over hard = ทอดแบบกลับด้าน สุกทั้งไข่แดงและไข่ขาว

Omelet หรือ Omelette = ไข่เจียว เป็นการนำไข่สดมาตีไข่ขาวและไข่แดงให้เป็นเนื้อเดียวกัน แล้วปรุงรสด้วย น้ำปลา ซอสหอยนางรม นม หรืออื่น ๆ แล้วแต่สูตรเฉพาะ

Egg drop soup = ไข่น้ำ เป็นอาหารที่ผสมผสานระหว่าง 2 เมนู คือ ไข่เจียว (ไม่ปรุงรส) และแกงจืด ใส่ไข่เจียวที่หั่นเป็นชิ้นสี่เหลี่ยมลงไปในแกง

Minced Pork Omelet = ไข่เจียวหมูสับ นำไข่มาตีรวมกับหมูสับแล้วทอดในน้ำมัน

Century egg หรือ Preserved egg = ไข่เยี่ยวม้า เป็นไข่ที่เกิดจากการหมักบ่มจนได้ที่ เมื่อผ่าซีกจะเห็นเนื้อไข่ขาวเป็นวุ้นใส สีน้ำตาลอ่อนถึงไปจนถึงเข้ม ส่วนไข่แดงตรงกลางเป็นเนื้อครีมสีเทาดำ หรือสีเขียวปนน้ำตาล นิยมนำมาเป็นของไหว้ หรือทำเมนูอาหารมงคล

Salted egg = ไข่เค็ม เกิดจากการนำไข่เป็ดทั้งฟองมาแช่ในน้ำเกลือเพื่อถนอมให้เก็บไว้ทานได้นาน เนื้อไข่ขาวเนียนละเอียด ส่วนไข่แดงจะมีสีส้มอมแดง ให้รสชาติที่เค็มกลมกล่อม นิยมนำมาทานกับข้าวต้มหรือโจ๊ก, ยำ, ผัดไข่เค็ม นอกจากนี้ “ไข่แดงเค็ม” ยังถูกนำมาทำเป็นไส้ขนมไหว้พระจันทร์อีกด้วย 

Scrambled egg = ไข่กวนหรือไข่คน การนำไข่มาตีบนกระทะดวยความร้อนต่ำ ปรุงด้วยเนย เกลือ และส่วนผสมอื่น ๆ 

Steamed egg, Egg custard, Egg pudding = ไข่ตุ๋น เป็นการตีไข่แดงกับไข่ขาวให้เข้ากัน ปรุงรส แล้วนำไปนึ่งสุก

🥚5 เมนูไข่อันเลื่องชื่อจากทั่วโลก

American Eggs Benedic - สหรัฐอเมริกา 

ไข่เบเนดิกต์ เรียกอีกอย่างหนึ่งว่า “ไข่ดาวต้มน้ำ” เป็นเมนูอาหารเช้าสุดคลาสสิก (Breakfast) รวมถึงมื้อสาย (Brunch) ที่มีประวัติยาวนาน 100 กว่าปี มีต้นกำเนิดในนครนิวยอร์ก (New York City) โดยชายผู้หนึ่งชื่อ Lemuel Benedict เป็นผู้ค้นพบเมนูนี้โดยบังเอิญจากการเมาค้าง นิยมเสิร์ฟพร้อมทานด้วยการวางไข่บนแฮมหรือเบคอนสามชั้นรมควัน (Back bacon) ฐานเป็นขนมปังมัฟฟินแบบอังกฤษ (English muffin) ราดด้วยซอสฮอลแลนเดซ (Hollandaise sauce) ชุ่มฉ่ำน่าลิ้มลอง

Scotch Egg - สหราชอาณาจักร หรือประเทศอังกฤษ

เมนูนี้ไม่ใช่สูตรของชาวสก๊อตแลนด์ตามชื่อเรียกแต่อย่างใด แต่มีต้นกำเนิดในเมืองยอร์กเชียร์ (Yorkshire) ประเทศอังกฤษ ช่วงปลายศตวรรษที่ 19 เดิมทีสมัยนั้นเรียกว่า “Scotties” เพราะเป็นเมนูจากร้านอาหารชื่อว่า “William J Scott & Sons” ต่อมาเริ่มเป็นที่นิยมกันแพร่หลาย ร้านอาหารทั่วไปจึงเรียกใหม่ในชื่อ “Scotch eggs” 

ไข่สก๊อตช์ เป็นไข่ต้มที่หุ้มด้วยไส้กรอกหรือเนื้อสัตว์บดที่คลุกเคล้ากับกุ้ยช่าย ผักชีฝรั่ง มัสตาร์ด ลูกจันทน์เทศ เกลือ และพริกไทย ชุบเกล็ดขนมปัง แล้วนำไปทอดหรืออบให้กรอบ เสิร์ฟพร้อมไข่ผ่าซีกและเบคอนราดด้วยมายองเนส นิยมทานเป็นอาหารเช้าหรืออาหารว่างระหว่างการเดินทางหรือกิจกรรมปิกนิก

Tamagoyaki ทามาโกะยากิ หรือไข่หวาน - ประเทศญี่ปุ่น

ความหมายตรงตัวแปลว่า “ไข่ย่าง” (grilled egg) หรือไข่เจียวม้วนสไตล์ญี่ปุ่นเนื้อนุ่มละมุนลิ้น เป็นการนำไข่มาตีให้เข้ากัน ปรุงรสด้วยน้ำตาล ซีอิ๊วขาว ทอดด้วยการกลิ้งไข่หลาย ๆ ชั้นเป็นทรงสี่เหลี่ยม จากนั้นตัดเป็นชิ้นพอดีคำ ชาวญี่ปุ่นนิยมทานเป็นอาหารเช้ามาตั้งแต่ปี 1950 จากการที่รัฐบาลญี่ปุ่นรณรงค์ให้ประชาชนบริโภคไข่เพื่อสุขภาพ ปัจจุบันพบในอาหารแทบทุกมื้ออาหาร เป็นทั้งของคาวและของหวาน และเมนูที่โด่งดังไปทั่วโลก ก็คือข้าวปั้นหน้าไข่หวาน

 Gyeran Bbang คเยรันปัง - ประเทศเกาหลีใต้

คเยรันปัง หรือ ขนมปังไข่ (egg bread) อาหารข้างทาง (street food) ของชาวเกาหลีใต้ที่นิยมทานเป็นของว่าง เป็นขนมปังที่ทำจากแป้งแพนเค้ก รสชาติหอมหวาน เนื้อนุ่มฟู มีไส้เป็นไข่ทั้งใบอยู่ข้างใน มักโรยหน้า (topping) ด้วย ผักชีฝรั่งสับ, ชีส และแฮมหั่นลูกเต๋า ต้นตำหรับเมนูนี้เกิดขึ้นครั้งแรกช่วงปี 1984 จากร้านข้างทางบริเวณในเมืองอินชอน ประเทศเกาหลีใต้

ไข่ลูกเขย Egg with Tamarind Sauce - ประเทศไทย

ไข่ทอดราดซอสมะขามแสนอร่อย มีรสชาติเปรี้ยวหวานกลมกล่อม เป็นอาหารคาวที่ทําด้วยไข่ต้มทั้งลูกนำไปทอดนํ้ามัน ราดด้วยซอสน้ำมะขามเปียกที่เคี่ยวกับน้ำตาลและน้ำปลา โรยด้วยหอมแดงเจียวและฝักชี

ที่มาของชื่อเมนู เกิดจากจากการคิดพลิกแพลงลูกเขยคนหนึ่ง มีเรื่องเล่าต่อ ๆ กันมาว่า ครั้งหนึ่งแม่ยายเข้าครัวทำน้ำปลาหวาน เพื่อเอาไว้ทานกับสะเดาลวกและปลาย่าง แต่ลูกเขยไม่กินปลาจึงเกิดไอเดียนำไข่ต้มไปทอดแล้วกินกับน้ำปลาหวาน ต่อมาหลังจากหมดฤดูของสะเดา ลูกเขยก็ลองทำไข่ทอดราดน้ำปลาหวานมาทานอีกครั้ง โรยด้วยหอมเจียวแล้วให้แม่ยายมาชิม ปรากฏว่า “อร่อย” ถูกใจแม่ยายและมองว่าแปลกใหม่ดี จึงตั้งชื่อเมนูนี้ว่า “ไข่ลูกเขย” ตั้งแต่นั้นมา

🥚คุณค่ารอบไข่

ไข่ ถือเป็นอาหารชั้นดีในราคาที่ใครก็เอื้อมถึง นอกจากจะทำอาหารได้หลากหลาย ยังเป็นแหล่งโปรตีน แคลเซียม วิตามินและแร่ธาตุที่จำเป็นต่อร่างกายทั้งเด็กและผู้ใหญ่ ไข่ต้มใบใหญ่ 1 ฟองให้พลังงานเพียง 77 แคลอรี อุดมไปด้วยสารอาหารที่ร่างกายต้องการ ได้แก่

• วิตามิน A, B5, B6, B12, D, E, K
• แคลเซียม
• ธาตุเหล็ก
• แมกนีเซียม
• ฟอสฟอรัส

โดยเฉพาะซิลิเนียม ที่เป็นสารต่อต้านอนุมูลอิสระ (antioxidant) ช่วยชะลอวัยและป้องกันโรคอัลไซเมอร์ โดยในไข่มีซิลิเนียมมากถึง 1 ใน 4 ของปริมาณที่ร่างกายต้องการในแต่ละวัน อีกทั้งยังเป็น “อาหารลดน้ำหนัก” ที่ให้ไขมันดี คือโอเมก้า 3 ที่จำเป็นต่อการทำงานของสมอง สายตา หัวใจ และระบบหลอดเลือด รวมถึงป้องกันโรคสมาธิสั้นในเด็ก เพิ่มประสิทธิภาพในการเรียนรู้ได้อย่างดีเยี่ยม ไม่น่าเชื่อว่าไข่ 1 ฟองจะอัดแน่นไปด้วยคุณค่าทางโภชนาการมากมายในแบบที่อาหารประเภทไหนก็เทียบไม่ติด

🥚คนแต่ละวัยควรทานไข่เท่าใด

ข้อมูลจากกลุ่มวิจัยเศรษฐกิจการปศุสัตว์ กรมปศุสัตว์ กระทรวงเกษตรและสหกรณ์ เผยว่า ปี 2563 คนไทยบริโภคไข่ต่อวันไม่ถึงครึ่งฟอง หรือเฉลี่ยเพียง 223 ฟองต่อคนต่อปี “ถือว่าน้อยมาก” เมื่อเทียบกับ ญี่ปุ่นที่ 345 ฟองต่อคนต่อปี และมาเลเซีย 314 ฟองต่อคนต่อปี ดังนั้นเรามาเริ่มทานไข่เพื่อสุขภาพที่ดีไปพร้อมกัน

• เด็กทารกตั้งแต่อายุ 6 เดือน ให้เริ่มที่ไข่แดงต้มสุก 1/2 ฟอง ถึง 1 ฟอง ผสมกับข้าวบด ในครั้งแรกควรให้ปริมาณน้อยแล้วค่อย ๆ เพิ่มขึ้น
• เด็กอายุ 7 - 12 เดือน วันละครึ่งหรือ 1 ฟอง
• เด็กวัยก่อนเรียน 1 - 5 ปี, เด็กวัยเรียน, หญิงตั้งครรภ์และหญิงให้นมบุตร, กลุ่มวัยทำงาน และผู้สูงอายุ สามารถกินไข่ได้เฉลี่ยวันละ 1 ฟอง
• ผู้ที่มีภาวะความดันโลหิตสูง เบาหวาน ไขมันในเลือดสูง ไม่ควรกินเกิน 3 ฟองต่อสัปดาห์ หรือกินตามคำแนะนำของแพทย์

🥚เกร็ดน่ารู้

ที่มา: Mega Omelet Japan - Edison nation

• เมื่อ 1,500 ปีก่อนคริสตกาล ไก่และไข่ถูกใช้เป็นแหล่งอาหาร “ครั้งแรก”โดยชาวอารยันและอิยิปต์ 
• กล่องไข่ ถูกออกแบบครั้งแรกในปี 1911 โดยนักประดิษฐ์ชาวแคนาดาชื่อว่า โจเซฟ คอยล์ (Joseph Coyle) เพื่อป้องกันไม่ให้ไข่แตกระหว่างขนส่ง
• ปี 1994 “ไข่เจียวที่ใหญ่ที่สุดในโลก” (Mega Omelet) สร้างสถิติครั้งแรกด้วยไข่ 160,000 ฟอง ขนาดพื้นที่ 128.5 ตร.ม. ในเมืองโยโกฮาม่า ประเทศญี่ปุ่น ต่อมาปี 2012 เมืองซานตาเร็ม ประเทศโปรตุเกส ได้สร้างสถิติใหม่ ด้วยไข่เจียวขนาดใหญ่ น้ำหนัก 6.466 ตัน จากไข่ 145,000 ฟอง มีทีมงาน 55 คน ใช้เวลาทำ 6 ชั่วโมง
• ไข่อีสเตอร์หลากสี (Easter egg) เป็นของขวัญที่มอบให้กันเพื่อเฉลิมฉลองเทศกาลอีสเตอร์ (Easter) ในช่วงฤดูใบไม้ผลิ เนื่องจากชาวคริสต์เชื่อว่าไข่เป็นตัวแทนของการเกิดใหม่และชีวิตใหม่ ตามประเพณีดั้งเดิมจะใช้ไข่ไก่ย้อมสี แต่สมัยใหม่ใช้เป็นไข่ช็อกโกแลต หรือไข่พลาสติกสอดไส้ขนมหวาน

หากเปลี่ยนไข่มาเป็นของขวัญ หรือของฝาก ช่วงเทศกาลแห่งความสุขก็ถือเป็นไอเดียที่สร้างสรรค์ทีเดียว

ขอบคุณข้อมูล: Get Real English , ศูนย์การแพทย์สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดา ฯ สยามบรมราชกุมารี, japantimes.co.jp, english-heritage.org.uk