ทวีปเอเชีย (Asia) เป็นทวีปที่มีพื้นที่และประชากรมากที่สุดของโลก มีอาณาเขตกว้างขวางครอบคลุมหลายประเทศ ประมาณ 44,579,000 ตารางกิโลเมตร หรือคิดเป็น 30% ของแผ่นดินทั้งหมด ด้วยเหตุนี้ทวีปเอเชียจึงเป็นแหล่งรวมความหลากหลายทางด้านวัฒนธรรม เชื้อชาติ และศาสนา ที่เราควรศึกษาไว้

ที่ตั้ง และอาณาเขต

พื้นที่ทวีปเอเชียตั้งอยู่ระหว่างละติจูดที่ 1 องศา 15 ลิปดาเหนือ และละติจูดที่ 77 องศา 45 ลิปดาเหนือ ลักษณะเด่นของคือมีภูเขาสูงอยู่ใจกลางทวีป

ทิศเหนือ ติดต่อกับทะเลคารา และมหาสมุทรอาร์กติก
ทิศตะวันออก ตืดต่อกับมหาสมุทรแปซิฟิก
ทิศใต้ ติดต่อกับอ่าวเบงกอล ในมหาสมุทรอินเดีย
ทิศตะวันตก ติดต่อกับทวีปยุโรป และทวีปแอฟริกา

ภูมิอากาศ

ทวีปเอเชียถือเป็นภูมิภาคที่มีภูมิอากาศหลากหลายและผสมผสานกัน สามารถแบ่งออกได้ ทั้งหมด 11 เขต ดังนี้

ภูมิอากาศแบบป่าฝนเขตร้อน
ภูมิอากาศร้อนชื้นแบบมรสุม
ภูมิอากาศร้อนชื้นแบบทุ่งหญ้าสะวันนา
ภูมิอากาศแบบทุ่งหญ้ากึ่งทะเลทราย
ภูมิอากาศแบบทะเลทราย
เขตภูมิอากาศแบบอบอุ่นชื้น
ภูมิอากาศแบบเมดิเตอร์เรเนียน
ภูมิอากาศแบบชื้นภาคพื้นทวีป
ภูมิอากาศแบบกึ่งขั้วโลกหรือไทกา
ภูมิอากาศแบบทุนดรา
ภูมิอากาศแบบที่สูง

ทรัพยากรธรรมชาติ

เนื่องจากทวีปเอเชียมีพื้นที่ขนาดใหญ่ ทำให้มีทรัพยากรทางธรรมชาติจำนวนมาก ซึ่งประกอบไปด้วย แร่ ดิน น้ำ ป่าไม้ ปิโตรเลียม ฯลฯ ในส่วนของที่ราบสูงของเทือกเขาตอนกลาง จะเป็นแหล่งที่อุดมไปด้วยแร่ธาตุอย่าง เหล็ก ถ่านหิน ในส่วนพื้นทีในภูมิภาคเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ อุดมไปด้วยพันธุ์ไม้หายากและสัตว์ป่า ในทวีปนี้จึงเน้นการเพาะปลูก การทำประมง เหมืองแร่ และอุตสาหกรรม เป็นส่วนมาก

สังคมและวัฒนธรรม

ภูมิภาคเอเชีมีรูปแบบสังคมและวัฒนธรรมหลากหลาย เกิดจากการผสมผสานของกลุ่มชาติพันธุ์ต่าง ๆ ดังนี้

เชื้อสาย ประชากรส่วนใหญ่ในภูมิภาคเอเชียจัดอยู่ในพวก “คอเคซอยด์” หรือ “พวกผิวขาว” นอกจากนี้ยังมี “มองโกลอยด์” (ชนชาติผิวเหลือง) และ “นิกรอยด์” (ชนชาติผิวดำ) อาศัยอยู่ด้วย
ศาสนา ประชากรในทวีปเอเชียนับถือศาสนาอิสลามมากที่สุดเป็นอันดับหนึ่ง รอลงมาคือ ศาสนาพุทธ และพราหมณ์-ฮินดู ตามลำดับ
ภาษา เป็นทวีปที่มีความหลากหลายทางภาษาสูงมาก ในหลายเชื้อชาติมักมีภาษาเป็นของตนเอง โดยสามารถแบ่งออกเป็นกลุ่มใหญ่ ๆ ดังนี้
ภาษาอินโด-อารยัน
ภาษาทิเบต-พม่า
ภาษาจีน-ทิเบต
กลุ่มภาษาไท
กลุ่มภาษามองโกล
ภาษาตระกูลอัลไต
ภาษาฮินดี
กลุ่มภาษามอญ-เขมร