"สมอง" ก็เหมือนร่างกายที่ต้องการการดูแลเป็นพิเศษ โดยเฉพาะในยุคที่ชีวิตประจำวันถูกถาโถมด้วยการแจ้งเตือนอีเมล ข้อความ และข่าวสารรวดเร็วจากโซเชียลมีเดีย ทำให้ความสามารถในการคิดวิเคราะห์และจดจ่อกับสิ่งต่าง ๆ ทำได้น้อยลง

ผู้เชี่ยวชาญกล่าวว่าแค่การออกกำลังกายสมอง (Brain Exercise) เพียง 10 นาทีทุกวัน ก็สามารถช่วยกระตุ้นความคิดสร้างสรรค์ เพิ่มสมาธิ และความจำได้ อย่างที่เราคาดไม่ถึง แถมเป็นวิธีที่ทำได้ทุกที่ ทุกเวลา จะมีอะไรบ้างไปดูพร้อมกันเลย

🧠ลับสมองด้วยเกมปริศนาที่ง่ายและเร็ว

งานศึกษาหลายชิ้นชี้ให้เห็นตรงกันว่าการใช้เวลาว่างไปกับการเล่น “เกมปริศนา” (Puzzle) ไม่ได้มีประโยชน์แค่ช่วยฆ่าเวลาเท่านั้น แต่ยังสามารถช่วยกระตุ้นทักษะการแก้ปัญหา พัฒนาความจำระยะสั้น (Short-Term Memory) ได้เป็นอย่างดี 

ในงานวิจัยที่เผยแพร่ในวารสาร The American Medical Association (JMA) กล่าวว่า การเล่นเกมปริศนา เกมการ์ด หรือเกมหมากรุก มีส่วนช่วยชะลอ “ภาวะสมองเสื่อม” ในผู้สูงอายุได้ถึง 11%  

ในตอนเช้าแทนที่จะหยิบโทรศัพท์ขึ้นมาไถหน้าจออย่างไร้จุดหมาย ลองใช้เวลาสัก 10 นาที เล่นเกมลับสมองหรือปริศนาสนุก ๆ เช่น ซูโดกุ (Sudoku), ปริศนาอักษรไขว้ (Cross Words) หรือเกมจับผิดภาพ (Photo Hunt) เพื่อกระตุ้นความคิดและเตรียมสมองให้พร้อมรับข้อมูลในหนึ่งวัน

🧠วาดภาพแบบไม่ต้องคิด 

หลายคนอาจเข้าใจว่าการวาดภาพช่วยพัฒนาแค่สมองซีกขวาที่ทำหน้าที่เกี่ยวกับความคิดสร้างสรรค์และจินตนาการ ซึ่งอาจไม่ถูกต้องเสมอไป เพราะการวาดภาพยังรวมมีส่วนพัฒนาสมองซีกซ้ายที่ทำงานเกี่ยวกับตรรกะ และการคิดวิเคราะห์ด้วย

การวาดภาพต้องใช้การทำงานร่วมกันของสมองทั้งสองซีก ไม่ว่าจะเป็นการตีความคำศัพท์ออกมาเป็นภาพ การควบคุมการเคลื่อนไหวมือให้วาดภาพออกมาได้ตามจินตนาการ พร้อมทั้งตรวจสอบความถูกต้องของภาพ ที่ปรากฏผ่านสายตา การวาดภาพจึงเป็นกิจกรรมที่ช่วยพัฒนาสมองได้เป็นอย่างดี

จากผลการศึกษาจากวารสาร American Academy of Neurology เผยให้เห็นว่า ผู้คนในช่วงวัยกลางคนและผู้สูงอายุ ที่ทำงานศิลปะเป็นประจำ เช่น การวาดภาพ ระบายสี งานเย็บปักถักร้อย มีความเสี่ยงที่จะเกิดปัญหาด้านความจำลดลงถึง 73% โดยเฉพาะภาวะความบกพร่องทางสติปัญญาระดับเล็กน้อย ซึ่งอาจนำไปสู่โรคสมองเสื่อมได้

🧠ฝึกเรียกคืนความทรงจำ

ลองใช้เวลาว่าง 5-10 นาที ฝึกเรียกคืนความทรงจำที่เคยเกิดขึ้น เช่น การย้อนนึกถึงบทสนทนาของเมื่อวาน มื้ออาหารที่เพิ่งรับประทานเมื่อเช้า หรือเหตุการณ์ต่าง ๆ ที่เกิดขึ้นเมื่ออาทิตย์ที่แล้ว วิธีนี้เป็นวิธีง่าย ๆ และใช้เวลาไม่กี่นาที ในการช่วยเสริมสร้างความจำ และจัดระเบียบข้อมูลในสมองได้อย่างมีประสิทธิภาพมากขึ้น

หรือถ้าอยากท้าทายตัวเองมากกว่านี้ ให้กำหนดคำที่ไม่เกี่ยวข้องกันขึ้นมา 8 คำ เช่น ชัาง นาฬิกา ทะเล แก้ว แบดมินตัน ไหมพรม หิมะ หนังสือ จากนั้น ตั้งนาฬิกาจับเวลาไว้หนึ่งนาทีเพื่อจดจำคำทั้งหมด จากนั้นหันไปทำอย่างอื่น เมื่อผ่านไป 10 นาที ให้กลับมาทวนคำทั้งหมดให้ได้มากที่สุด เพียงเท่านี้ก็เป็นการฝึกสมองให้จดจำสิ่งต่าง ๆ ได้มากขึ้นแล้ว

🧠ทำสมาธิ สูดลมหายใจลึก ๆ 

จากข้อมูลของ Harvard Business Review ระบุว่า การทำสมาธิเป็นเวลาสั้น ๆ เพียงแค่ 10-12 นาที ต่อวัน สามารถช่วยเพิ่มยืดหยุ่นทางด้านจิตใจ ลดความเครียด และช่วยพัฒนาทักษะการควบคุมการตอบสนองต่อความเครียดแบบฉับพลัน หรือที่เรียกว่า ภาวะสู้หรือหนี (Fight-or-Flight Response) ให้เข้าสู่โหมดการตัดสินใจอย่างมีเหตุผลมากขึ้น

นอกจากนี้ ยังมีส่วนช่วยกระตุ้นความคิดสร้างสรรค์ ทักษะการแก้ปัญหา และส่งเสริมให้ผู้คนมีทัศนคติเชิงบวมากขึ้น การทำสมาธิในช่วงเช้าเพียง 10 นาที จึงเป็นอีกหนึ่งวิธีที่ช่วยกระตุ้นสมองให้เฉียบคมและมีสมาธิ โดยเทคนิคง่าย ๆ ในการทำสมาธิ สามารถแบ่งได้เป็น 3 ขั้นตอน ได้แก่ 

1. ฝึกจับลมหายใจเข้า-ออก รู้ตัวอยู่เสมอว่ากำลังหายใจเข้า และหายใจออก 
2. ฝึกจัดการกับสิ่งรบกวนภายนอก เช่น ความเครียด ความกังวลปัญหาต่าง ๆ หากมีความคิดแทรกเช้ามาในระหว่างการทำสมาธิให้ปล่อยความคิดนั้นผ่านไป 
3. ทำซ้ำอย่างเป็นประจำ 

เพื่อให้สมองเฉียบคมและทำงานได้อย่างเต็มประสิทธิภาพ ลองพิจารณาแนวทางเหล่านี้เพื่อปรับใช้ในชีวิตประจำวัน หรือจะลับสมองง่าย ๆ ด้วยการ ทายสิ่งของปริศนาผ่านการมองภาพ จากรายการ คิดสนุก ทางเว็บไซต์ www.ALTV.tv